SESTEN NOTAYA: SÛZİNÂK İLÂHÎ, “AŞKIN İLE ÂŞIKLAR” ÖRNEĞİ

CEM ÇIRAK

Geleneksel Türk müziğinde meşk sisteminin zayıflamasıyla, bu müzik kültürünün repertuvar, bestecilik, icrâcılık ve eğitimcilik gibi alanlarında bir takım boşluklar oluşmuştur. Bu durumda geleneksel repertuvarın korunması maksadıyla eserler notaya alınarak yazıya aktarılmıştır. Eserlerin unutulmaması amacına odaklanan söz konusu nota yazılarında müzikal detaylara ait bazı bilgilerin ihmâl edilmesi, meşk sonrası dönemin müzisyenlerinin bu bilgilerden ve bu bilgilerin pratiklerinden mahrum kalmasına sebebiyet vermiştir. Bu makalede, günümüze ulaşan nota yazıları üzerinden yapılacak incelemelerini ...Daha fazlası

BESTECİLİKTE FANTAZMAGORYA: GELENEKSEL TÜRK MÜZİĞİNDE BESTECİLİĞİN BAZI ZİHİNSEL VE TOPLUMSAL DİNAMİKLERİ

CEM ÇIRAK

Sinemanın icadından önce “büyülü fener” olarak adlandırılan optik bir makine aracılığıyla illüzyonlar üretilmesine imkân veren bir teknoloji geliştirilmişti. Zamanla bu teknolojinin sayesinde hayaletlerin, iskeletlerin, ölülerin… hareketli illüzyonlarının sergilendiği, fantazmagorya adıyla bilinen korku gösterileri Avrupa’da popülerlik kazandı. Bu gösterilerin yaygınlaşmasının ardından sosyoloji, felsefe, psikoloji, edebiyat ve müzik gibi birçok alanda fantazmagorya kavramı metaforlaşmış, zihinsel işleyiş mekanizmalarını, nesnelerin sosyal görünümlerini, mimetik ezgileri betimler şekilde kulla ...Daha fazlası

İSMÂİL DEDE EFENDİ EKOLÜNDE USTA-ÇIRAK (HOCA-ÖĞRENCİ) İLİŞKİLERİ

CEM ÇIRAK

Geleneksel Türk müziğinin tarih boyunca karşılaştığımız önemli şahsiyetlerinden olan İsmâil Dede Efendi, kalıcı ve başarılı eserler üretmesine ve birçok önemli öğrenci yetiştirmesine bağlı olarak bir “zirve” kabul edilmiştir. Birçok araştırmacı ve musikişinasın klasik dönem olarak benimsediği sürecin son perdesinin Dellalzâde, Mutafzâde, Mehmet Bey ve Zekâî Dede gibi önde gelen isimleri İsmâil Dede’nin eğitiminden geçmiş bestecilerdir. Sanatçılığı kadar hocalık niteliği de yüksek bir besteci olan İsmâil Dede, yetiştirdiği öğrencileriyle birlikte burada İsmâil Dede Ekolü olarak tanımladığımız m ...Daha fazlası

HÂŞİM BEY’İN ŞEHNÂZ İLÂHÎSİ VE UNUTULAN ŞEHNÂZ MEVLEVÎ ÂYÎN-İ ŞERÎFİ

CEM ÇIRAK

Türk müzik târihinin önemli şahsiyetlerinden biri olan Hâşim Bey, Hamâmîzâde İsmâil Dede Efendi’nin meşk silsilesinin bir halkası olmasıyla, hocalığıyla, bestekârlığıyla, saray hizmetleriyle ve yazdığı mecmuayla meşhur olmuş bir sanatkârdır. Mevlevîlik ve Bektâşîlik yollarına müntesîb olduğunu bildiğimiz bestekârın müellifi olduğu mecmuaya dâhil ettiği edvârında aktardığı müzik ve insan vücudu hakkındaki ezoterik bilgiler de kendisinin tasavvuf zevk-i mânevîsine bağlı olduğu fikrini pekiştirmektedir. Buna rağmen bugün geleneksel TSM repertuvarımızda bestekârın müzik yapıtları arasında tek bir ...Daha fazlası

Suzidil Makamındaki İki Ağır Semainin Karşılaştırmalı İncelenmesi

CEM ÇIRAK

Bestelenmiş bir müzik eserinin üslubuna dair araştırmalar her ne kadar soyut ve betimsel bir zemin üzerinde düşünülmeye yatkınsa da, bir bestenin biçim ve bileşenlerinin özgün nitelikleri üzerinden üsluba dair bilgiler üretmek mümkündür. Biçim, makam, usul ve vezin gibi gelenek içinde doğal bir seçilime tabi tutularak günümüze gelen sabit unsurlar, yorumlanabilir ve kısmen değiştirilebilir öz niteliklere sahiptir. Bestecilerin bu unsurlar üzerinde gösterdikleri üslup özellikleri kolayca fark edilebilir olsalar da, bunların bestecilerin kendi üretimleri mi oldukları, yoksa gelenekten nakledilen ...Daha fazlası

Changes in mandibular transversal arch dimensions after rapid maxillary expansion procedure assessed through cone-beam computed

ASLI BAYSAL | İLKNUR VELİ

Objective: This study aimed at evaluating the changes in mandibular arch widths and buccolingual inclinations of mandibular posterior teeth after rapid maxillary expansion (RME). Methods: Baseline and post expansion cone-beam computed tomographic (CBCT) images of patients who initially had bilateral posterior cross-bite and underwent RME with a banded type expander were assessed in this study. The patients included 9 boys (mean age: 13.97 1.17 years) and 11 girls (mean age: 13.53 2.12 years). Images obtained 6 months after retention were available for 10 of these patients. Eighteen angular and ...Daha fazlası

Muhammed Muhammed Ebû Mûsâ, Mürâca‘ât fî Usûli’d-Dersi’l-Belâgî

Cahiliye Arapları bir portreyi, olay ya da nesneyi başarılı bir şekilde lafız ve anlama sığdırmada üstün bir merhaleye ulaşmışlardı. Öyle ki Cahiliye dönemi şairi, uzun pasajlarla anlatılacak ya da tasvir edilecek herhangi bir temayı anlamı yoğun, lafzı öz birkaç beyitle ifade edebilmekteydi. Ancak Arapların sahip oldukları ve çoğu yerde gurur vesilesi olarak gördükleri beyan ve belagat tasavvurları, Kur’an’ın nüzulüyle beraber vahiy dilinin mu‘cîz/erişilmez üslubu sayesinde farklı bir aşamaya evrilir. Farklı ölçeklerdeki meydan okumalara rağmen erişilmez olan kelâm-ı ilâhî’ye karşı koyan ya d ...Daha fazlası

SÂDULLAH AĞA’NIN ZENCÎR BESTELERİNDE ÜSLÛP VE MAKÂMIN BİÇİME ETKİSİ

CEM ÇIRAK

Hayatı hakkında detaylı bilgiye sahip olamadığımız Sâdullah Ağa günümüze ulaşmayı başaran eserleriyle geleneksel Türk müziğinin önemli bestecileri arasında sayılmaktadır. Eserlerinin araştırma kapsamında verimli denklemler oluşturması ve hakkında yazılmış kısıtlı literatüre katkı yapılması gereği Sâdullah Ağa’nın eserleri incelenecek besteci olarak seçilmesinde belirleyici olmuştur. Makalede bestecinin Zencîr usûlünde ve beste türündeki eserleri biçim yönünden incelenmiştir. Eserlerin usûllerinin, ve güfte vezinlerinin araştırmada sabit tutulmasıyla makam değişkeninin eser biçiminde etki sahib ...Daha fazlası

Farklı Spor Branşlarıyla Uğraşan Sporcularda Beslenme Durumu, Diyet Kalitesi ve Besinsel Ergojenik Destek Kullanımlarının Değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmada farklı spor branşlarıyla uğraşan sporcularda beslenme durumu, diyet kalitesi ve besinsel ergojenik destek kullanımlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Bu çalışma farklı spor dallarıyla ilgilenen 125 sporcuda yürütülmüştür. Sporcuların genel ve demografik özellikleri, besinsel ergojenik destek kullanımı ile besinsel ergojenik destek ürünlerine yönelik tutumları sorgulanmıştır. Antropometrik ölçümleri ve 24 saatlik besin tüketim kaydı alınmıştır. Sporcuların diyet kalitesinin değerlendirilmesinde Sağlıklı Yeme İndeksi-2015 kullanılmıştır. Bulgular: Spor ...Daha fazlası

Evde Bakım Hizmetlerinde Çalışan Personelin Evde Bakım Hizmetlerine İlişkin Tutumu

Sevil YILMAZ

Amaç: Araştırma evde bakım personellerinin evde bakım hizmetlerine ilişkin tutumunu ve bunu etkileyen etmenleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu araştırma, tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, Eylül 2018 – Kasım 2018 tarihleri arasında İzmir’de bulunan belediyelere bağlı beş evde bakım merkezinde görev yapan 110 personel oluşturmuş, örneklemi 94 kişi oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu ile Evde Bakım Hizmetleri Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi, SPSS 26.0 ile yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; Mann Whitney U v ...Daha fazlası

The Effect of Social Support on Treatment Adherence and Self-Efficacy in Adult Patients with Type 2 Diabetes

Objective: To determine the effect of social support on adherence to treatment and selfefficacy in adult patients with type 2 diabetes. Material and Method: This cross-sectional study was conducted in at a university hospital’s inpatient diabetes clinic between January 2022-April 2022. The sample size of the study was determined as 431 as a result of the power analysis. In the study, Descriptive Characteristics Questionnaire, Multidimensional Scale of Perceived Social Support, Adherence Scale to Type 2 Diabetes Mellitus (DM) Treatment and Diabetes Management Self-Efficacy Scale for Patients wi ...Daha fazlası

Usul As a Musical Idea: The Case of The Usul Zencir

SERKAN ÇELİK | CEM ÇIRAK

Evaluating the fundamental components of traditional Turkish music, particularly the concepts of "usul" (rhythmic composition) and "makam" (musical mode), as well as their significance in the composition and performance of works, has been a focus not only in musical practice but also in academic music studies. Nevertheless, certain issues pertaining to the functional analysis of rhythms, especially the larger rhythmic cycles, such as what they inherently represent in musical reality, how they are utilized, comprehended, and what roles they play in the composition and performance processes, hav ...Daha fazlası