BELİREN YETİŞKİNLERDE KİŞİLERARASI DUYGU DÜZENLEMENİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Son yıllarda yapılan araştırmalar, duyguların bireysel boyutuyla birlikte sosyal bağlamlarda ortaya çıkma biçimlerini de ele almaya başlamıştır. Bu kapsamda kişilerarası duygu düzenleme kavramı incelemelere dahil edilmiştir. Son yıllarda araştırmacılar yetişkinlerin duyguları değiştirme ve yönetme deneyimlerini daha detaylı ele almak üzere kişilerarası bir duygu düzenleme modeli önermiştir. Bu model, duygu düzenlemeye dair unsurları tek bir çerçevede toplayarak sürecin sosyal bir yönüne odaklanılmasını mümkün kılmıştır. Kişilerarası duygu düzenlemenin bağlanma, sosyal destek, duygu paylaşımı gibi çeşitli önemli yapılarla ilişkili olduğu görülmektedir. Bu tez çalışmasında bireysel, ailesel ve sosyal faktörler dahilinde kişilerarası duygu düzenlemeye bütüncül bir bakış sunmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda söz konusu değişkenler ile kişilerarası duygu düzenleme boyutları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada açımlayıcı sıralı karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümünün örneklemini 503 üniversite öğrencisi ( = 21.65, SS = 1.54), nitel bölümünün örneklemini ise 20 üniversite öğrencisi ( = 21.35, SS = 1.34) oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel kısmında veri toplama araçları olarak Demografik Bilgi Formu, Kişilerarası Düzenleme Ölçeği, Berkeley Duygu İfadesi Ölçeği, Beş Faktör Kişilik Ölçeği, Yetişkin Ebeveyn Kabul Ret Ölçeği- Kısa Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği Gözden Geçirilmiş Formu kullanılmıştır. Nitel kısmında ise Yarı-Yapılandırılmış Görüşme Formu hazırlanmıştır. Araştırmanın nicel bulgularına göre, kişilik, duygu ifadesi, ebeveyn reddi ve sosyal destek kişilerarası duygu düzenleme ile ilişkilidir. Ayrıca dışadönüklük, geçimlilik, duygusal dengesizlik, duygu ifadesi, ebeveyn reddi ve sosyal desteğin kişilerarası duygu düzenleme boyutlarını yordadığı bulunmuştur. Bununla birlikte, duygu ifadesi ve sosyal desteğin kişilik, anne reddi ve kişilerarası düzenleme arasındaki ilişkide aracı değişkenler olduğu bulunmuştur. Araştırmanın nitel bulguları ise, bireylerin hem kendilerinin hem diğerlerinin duygularını düzenlemek için sosyal bağlamda çeşitli şekillerde aktif bir katılımda bulunduklarını ve bu süreçten fayda gördüklerini göstermektedir.