GASTRONOMİ TURİZMİ KAPSAMINDA DİDİM VEGAN FESTİVALİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ: KATILIMCILARIN ALGILARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmanın amacı, veganların yeme alışkanlıklarına hitap eden ve yemek festivallerinden biri olan Didim Vegan Festivali’nin sosyo-kültürel, ekonomik ve çevresel etkilerini, yaş aralığı, cinsiyet, yerel halk ya da vegan turist olma ve festival boyunca yöresel yemek ya da vegan yiyecek tadıp tatmama değişkenlerine göre katılımcıların algıları bakımından araştırmaktır. Bu araştırma kapsamında sunulan öneriler ile festivalin desteklenmesi de amaçlanmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış, 5’li likert ölçeği uygulanmış ve veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler istatistik paket programları (IBM SPSS 26 ve IBM AMOS 22) ile analiz edilmiştir. Araştırmaya 398 kişi katılmıştır. Araştırmanın birinci ve ikinci bölümünü gastronomi turizmi, yemek festivalleri, beslenme akımları, vegan ve vejetaryen beslenme konularını kapsayan teorik kısım, üçüncü bölümünü ise uygulama alanı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında elde edilen verilere yüzde, frekans, ortalama ve standart sapma, doğrulayıcı faktör analizi, güvenirlilik testi, T-testi, Levene testi, Kruskal Wallis ve Welch’s T-test uygulanmıştır. iv Analizler sonucunda, festivale katılan katılımcıların yerel halk ya da vegan turist olma değişkenine göre festivale ilişkin algıları arasında sosyo-kültürel ve ekonomik etki alt boyutlarında anlamlı fark olmadığı (p>0.05), çevresel etki alt boyutunda ise anlamlı bir fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p<0.05). Buna göre vegan turistlerin yerli halka kıyasla festivale ilişkin algılarının daha olumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların, cinsiyet değişkenine göre sosyo-kültürel, ekonomik ve çevresel etki alt boyutlarında festivale ilişkin algılarının anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı; yaş değişkenine göre ise sosyo-kültürel, ekonomik ve çevresel etki alt boyutlarında festivale ilişkin algılarının anlamlı şekilde farklılaştığı sonuçlarına ulaşılmıştır (p<0.05). Buna göre 25 yaş ve altı yaş grubunun diğer yaş gruplarına göre festivale ilişkin algılarının daha olumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların yöresel yemek ya da vegan yiyecek tadıp tatmama durumlarına göre, sosyo-kültürel ve çevresel etki alt boyutunda festivale ilişkin algılarının anlamlı şekilde farklılaştığı (p<0.05) görülmüştür. Buna göre, festivalde yöresel yemek ya da vegan yiyecek tatmış olanların festivale ilişkin algılarının daha olumlu olduğu; ekonomik etki alt boyutunda ise algının anlamlı şekilde farklılaşmadığı (p>0.05) sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca, festivale katılan katılımcıların yüzde 23,9’unun vegan turist, yüzde 76,1’nin yerel halk olduğu ortaya konmuştur. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda festivale ilişkin öneriler şu şekildedir: Didim Vegan Festivali daha geniş vegan kitlelere ve her yaş grubuna hitap etmelidir. Didim’in veganlığa uygun yöresel yemekleri ve tarihi yapısı ön plana çıkartılmalıdır. Didim’in yerel halkı vegan beslenme konusunda bilinçlendirilmelidir. Bu bilimsel çalışma ile festivale katkı sağlanmıştır.