Sosyal medyada insan bedenini düzenlemeye yönelik söylemler: X ve Y kuşakları üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma

ÖZETCinsiyet, güç, toplumsal statü, prestij ve cinsel kimliğin sunumunda başat faktör olarak nitelendirilen beden, insanlık tarihi boyunca ahlak, iktidar, ideoloji, yaşam biçimi, estetik değerler ve sosyo-kültürel yapıdan ayrı düşünülmemiştir. Postmodern küresel kültür içinde değişen beden, daha evvel hiç olmadığı kadar ön plandadır. Yaşanan bilimsel ve teknolojik gelişmelerden fazlasıyla etkilenen postmodern beden, çeşitli yapılar ve ideolojilerin etkisi altında kalan toplumsal aktörler tarafından, sürekli bir düzenleme içine sıkışmış durumdadır. Postmodern dünyada idealize edilen bedene ve güzellik anlayışına kavuşmak, birey için güç, prestij ve statü gibi pek çok olanağa erişebilmek anlamına gelmektedir. Bu noktada postmodern birey, idealize edilen beden algısına ve güzellik anlayışına ulaşabilmek adına çeşitli yol ve yöntemlere başvurmaktadır. Bu anlamda bireye kusursuz bir yol gösterici olan sosyal medya, postmodern bireyin bedenini düzenleme ve denetlemeye dair söylemlerinin dikte edildiği bir alan olarak, önemli bir bütünlüğü temsil etmektedir. Sosyal medya ve beden arasındaki ilişkinin irdelendiği bu çalışmada, hem postmodern dönemde bedenin değişen durumu hem de yeni medya çağı içinde, bireyin bedenini düzenlemeyi ve ideal beden algısını şekillendirmeyi amaçlayan söylemler irdelenmiştir. Sosyal medya ile ilerleyen yaşlarda tanışan ve bu platformlar içinde güçlü bir kullanıcı kitlesini temsil eden X ve Y kuşaklarının

postmodern beden anlayışı içindeki yeri ve sosyal medya aracılığıyla beden üzerinden sürdürülen söylem ve pratiklerin her iki kuşak üzerindeki etkileri, araştırmanın zeminini oluşturmuştur. Bu doğrultuda literatürde

tarihsel süreçte yaşanan değişimlerle birlikte kuşaklar, postmodernite, küreselleşme, tüketim, bedenin fenomenolojisi ve tarih sahnesinde yaşadığı değişimi, bedenin küresel tüketim kültürü ve sosyal medya içindeki yeri, anlamı ve günümüz güzellik algısına yer verilmiştir. Bu noktada X ve Y kuşağı üyesi katılımcıların sosyal medya ile ilişkilerinin yanı sıra beden algıları, güzellik anlayışları, tüketim faaliyetleri ve bedeni inşa ve düzenleme süreçleri içinde sosyal medya etkisi irdelenmeye çalışılmıştır.ABSTRACTThe body which is qualified as the main factor in the presentation of gender, power, social status, prestige and sexual identity, has not been considered separately from the structure, morality, power, ideology, lifestyle, aesthetic values and socio-effects throughout the history of humanity. The body that changes in postmodern global culture is more prominent than ever before. The postmodern body, which is heavily influenced by the scientific and technological developments, is stuck in a continuous arrangement by social actors under the influence of various structures and ideologies. Achieving the idealized body and sense of beauty in the postmodern world means accessing power, prestige, status and many other possibilities for individuals. At this point, the postmodern individual uses various ways and methods to achieve the idealized body perception and understanding of beauty. Social media which is a perfect guide to the individual in this sense, represents an important integrity as an area where dictated discourses about regulation and inspection of the postmodern individual's body. In this study examining the relationship between social media and body, both the changing situation of the body in the postmodern period and the discourses aiming to regulate the body and to shape the ideal body perception in the new media age are scrutinized. Modificatory meaning of the body in the postmodern period and the effects of discourses and practices on the body through social media on X and Y generations who met with social media at an older age and represent a strong user base within these platforms, formed the basis of the research. Accordingly, in the literature

along with the changes in the historical process, generations, postmodernity, globalization, consumption, the phenomenology of the body and the change in the history scene, its place and meaning in global consumption culture and social media, and the perception of body and beauty idealized in the postmodern world are included. At this point, as well as the relations of the members of the X and Y generation with the social media, body perceptions, beauty conceptions, consumption activities and the process of construction and regulation of the bodies are examined.