Son yıllarda geliştirilen Büyük Dil Modelleri, dil tabanlı yapay zekâ uygulamalarında önemli bir dönüşüm yaratmış ve dünya çapında geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından hızlıca benimsenmiştir. Daha önemlisi ise, bu modellerin sürekli öğrenme yetenekleri, cinsiyet ön yargısı gibi önemli sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu tez çalışması da GPT-3.5, GPT-4, Claude ve Gemini gibi yeni nesil Büyük Dil Modellerinin cinsiyet ön yargısı perspektifinden sınıflandırma başarısını araştırmak üzere geliştirilmiştir. Bu tez çalışması, modellerin cinsiyetle ilgili algılarını anlamak ve olası ön yargıları tespit etmek için kapsamlı bir inceleme yapmayı hedeflemektedir. Bu şekilde yapay zeka alanında cinsiyet eşitliği ve adalete dair daha etkili stratejiler geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmüştür. Çalışmada, modellere dili Türkçe olmak üzere, 22 farklı meslek verilmiş ve bu mesleklerde çalışan kişilerin isimleri ve cinsiyetleri türettirilmiştir. Bu incelemenin amacı, yapay zeka modelinin Türkçe'de mesleklerle ilişkilendirilen isim ve cinsiyet algısını anlamaktır. Bu sayede, modelin Türkçe dilindeki mesleklerle ilgili bir ön yargılı ya da cinsiyetçi bir yaklaşım sergileyip sergilemediği çok daha detaylı şekilde değerlendirilmiştir.
Eser Adı (dc.title) | Gender Bias in Next-Generation Large Language Models: A Comprehensive Evaluation of GPT Models |
Eser Sahibi (dc.contributor.author) | Seda ŞENDUR |
Tez Danışmanı (dc.contributor.advisor) | Halis Can Koyuncuoğlu |
Yayıncı (dc.publisher) | İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü |
Tür (dc.type) | Yüksek Lisans |
Özet (dc.description.abstract) | Son yıllarda geliştirilen Büyük Dil Modelleri, dil tabanlı yapay zekâ uygulamalarında önemli bir dönüşüm yaratmış ve dünya çapında geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından hızlıca benimsenmiştir. Daha önemlisi ise, bu modellerin sürekli öğrenme yetenekleri, cinsiyet ön yargısı gibi önemli sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu tez çalışması da GPT-3.5, GPT-4, Claude ve Gemini gibi yeni nesil Büyük Dil Modellerinin cinsiyet ön yargısı perspektifinden sınıflandırma başarısını araştırmak üzere geliştirilmiştir. Bu tez çalışması, modellerin cinsiyetle ilgili algılarını anlamak ve olası ön yargıları tespit etmek için kapsamlı bir inceleme yapmayı hedeflemektedir. Bu şekilde yapay zeka alanında cinsiyet eşitliği ve adalete dair daha etkili stratejiler geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmüştür. Çalışmada, modellere dili Türkçe olmak üzere, 22 farklı meslek verilmiş ve bu mesleklerde çalışan kişilerin isimleri ve cinsiyetleri türettirilmiştir. Bu incelemenin amacı, yapay zeka modelinin Türkçe'de mesleklerle ilişkilendirilen isim ve cinsiyet algısını anlamaktır. Bu sayede, modelin Türkçe dilindeki mesleklerle ilgili bir ön yargılı ya da cinsiyetçi bir yaklaşım sergileyip sergilemediği çok daha detaylı şekilde değerlendirilmiştir. |
Kayıt Giriş Tarihi (dc.date.accessioned) | 2024-09-18 |
Açık Erişim Tarihi (dc.date.available) | 2025-02-25 |
Yayın Tarihi (dc.date.issued) | 2024 |
Yayın Dili (dc.language.iso) | eng |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Cinsiyet Önyargısı |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Büyük Dil Modelleri |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Gemini |
Konu Başlıkları (dc.subject) | CPT |
Tek Biçim Adres (dc.identifier.uri) | https://hdl.handle.net/11469/4188 |