YENİDOĞAN YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDEKİ TERM VE PRETERM YENİDOĞANLARIN VÜCUT SICAKLIĞININ UYGULANAN GİRİŞİMLER SIRASINDA KUVÖZ KAPAKLARININ AÇILMA TEKNİĞİ VE UYGULAMA SÜRESİ İLE İLİŞKİSİ

Giriş-Amaç: Bu çalışma, yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde tedavi görmekte olan term ve preterm yenidoğanlara uygulanan müdahale ve bakım sırasında termoregülasyonu, işlemin süresi ve kuvöz kapaklarının açılma tekniği ile ilişkilendirmek amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Katılımcı olmayan gözlemsel türdeki bu çalışma, Ekim 2022- Aralık 2023 tarihleri arasında İzmir ili S.B.Ü. Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde tedavi görmekte olan toplam 104 term ve preterm yenidoğan ile yürütülmüştür. Çalışmada, veri toplamak amacıyla araştırmacının hazırladığı, araştırma yöntemine, bağımlı/bağımsız değişkenlere ve dahil etme/dışlama kriterlerine bağlı oluşturulan Olgu Rapor Formu kullanılmıştır. Kuvöz kapaklarının açılma teknikleri, çift müdahale penceresi açık, tek müdahale penceresi açık ve kuvöz kapağı tamamen açık olarak belirlenmiştir. Dahil edilme/dışlama kriterlerine uygun yenidoğanlar seçildikten sonra bakım verecek ve müdahalede bulunacak olan hemşireye ısı probunun yerleşim yeri (sağ abdominal bölge) ve hastanın supine pozisyonunda olması gerektiği anlatılarak standardizasyon sağlanmıştır. Araştırmacı tarafından kuvöz kontrol panelinde görünen işlem öncesi kuvöz ısısı, kuvöz nemi, vücut sıcaklığı ve yenidoğan yoğun bakım oda ısısı ve nemi; bakım verilme aşamasında kuvöz kapağının açılma tekniği ve uygulanan girişim Olgu Rapor Formuna kaydedilmiştir. Araştırmacı, işleme başlandığı an kronometre ile işlem süresini takip etmiştir. İşlem sırası 5.dakika, işlem sonu ve işlem sonrası 5.dakikada vücut sıcaklığı, kuvöz ısısı ve kuvöz nemi kaydedilmiştir. İşlem bitiminde kronometre durdurulmuş ve toplam işlem girişim vi süresi kaydedilmiştir. Elde edilen veriler, IBM SPSS 25 programında değerlendirilmiştir. Çalışma için etik kurul izni ve hastane kurum izinleri alınmıştır. Araştırma kapsamında gözlem yapılan hemşirelerden yazılı gönüllülük onamı alınmıştır. Bulgular: Araştırmada yer alan yenidoğanların %65,4’ünün preterm ve %34,6’sının term yenidoğan olduğu, %51’inin erkek olduğu, %95,2’sinin sezaryen ile doğduğu, %50’sine Respiratuar Distres Sendromu, %33,7’sine Yenidoğanın Geçici Taşipnesi tanısının konduğu, %40’ının solunum desteği almadığı, doğum ağırlıklarının %37,5’inin düşük doğum ağırlıklı, %19,2’sinin mekanik ventilatör desteği aldığı, %64,4’ünün enteral beslendiği, kuvöz kapaklarının açılma tekniklerinin %20,2’sinin kuvöz kapağı tamamen açık yatak içeride, %14,4’ünde tek ve çift müdahale pencerelerinin açık, %14,4’ünde kuvöz kapağı tamamen açık bebek kuvöz camı ve kuvöz yatağı arasında olduğu, %19,2’sinde kuvöz kapağı tamamen açık yatak dışarıya çekilmiş, %17,3’ünde kuvöz kapağı tamamen açık bebeğin bakım arabasında olduğu belirlenmiştir. Vücut sıcaklığı ortalamaları; işlem öncesinde 36,75 ±0,19oC, işlem sırasında 5. dakikada 36,55±0,23oC, işlem bitiminde 36,42±0,36oC, işlem sonrası 5. dakikada 36,57±0,29 oC olduğu, ortalama girişim süresi 14,11±7,03 dakika olarak belirlenmiştir. Girişim süresi arttıkça vücut sıcaklığının azaldığı tespit edilmiştir. Çalışmada; term yenidoğanların preterm yenidoğanlara göre ortalama vücut sıcaklığı kaybının daha fazla olduğu saptanmıştır. Tek müdahale penceresinin açık olduğu girişimlerde ortalama vücut sıcaklığında diğer tekniklere göre daha az bir düşüş saptanmıştır (p>0,05). Sonuç: Preterm yenidoğanların vücut sıcaklığı daha yüksek saptanmıştır. Term yenidoğanların, preterm yenidoğanlara göre ortalama vücut sıcaklığını daha fazla kaybettiği belirlenmiştir. Kuvöz kapağının tamamen açık bebeğin kuvöz içinde olduğu ve bebeğin bakım arabasına alındığı girişimlerde, tek ve çift müdahale penceresi açık uygulanan girişimlere göre ortalama vücut sıcaklığında ve kuvöz ısısında daha fazla düşüş tespit edilmiştir. Girişim süresi arttıkça ortalama vücut sıcaklıklarında anlamlı bir azalma görülmüştür. Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde term yenidoğanlara, preterm yenidoğanlar kadar dikkat edilmelidir. Term ve preterm yenidoğanların termoregülasyonu uygulanan girişimler sırasında unutulmamalı, vii mümkünse tek ve çift müdahale penceresi açık iken girişimler uygulanmalı ve sağlık profesyonelleri bilinçlendirilerek, girişimler en kısa sürede tamamlanmalıdır.