VARDİYALI ÇALIŞAN ACİL SERVİS HEMŞİRELERİNİN SAĞLIK DURUMLARININ VE BUNLARI ETKİLEYEN ETMENLERİN İNCELENMESİ

Amaç: Bu araştırmanın amacı, vardiyalı çalışan acil servis hemşirelerinin sağlık durumlarının ve bunları etkileyen etmenlerin incelenmesidir. Sağlık durumu kapsamında; uyku, yorgunluk, fiziksel, ruhsal ve sosyal sağlık durumu incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve ilişki arayıcı türde tasarlanan bu araştırma bir coğrafi bölge sınırları içerisindeki kamu hastanelerinin acil servislerinde, Mayıs-Kasım 2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Örnekleme 218 acil servis hemşiresi alınmıştır. Veriler, Vardiyalı Çalışanlar Anketi kullanılarak çevrim içi yöntem ile toplanmıştır. Numerik veriler ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerlerle; kategorik veriler sayı ve yüzde ile sunulmuştur. Bağımsız değişkenlerce bağımlı değişkenlerdeki değişimin açıklanabilmesi için doğrusal regresyon analiz yapılmıştır. Bulgular: Puan ortalaması; uyku durumunda, tüm vardiya dönüşümleri için tüm uyku bozukluğu için 2.98±0.53; yorgunluk durumunda, yorgun hissetme için 2.66±0.79; fiziksel sağlık durumunda, sindirim sorunları için 1.91±0.55, kardiyovasküler sorunlar için 1.68±0.48, basit bulaşıcı hastalık geçirme için 2.11±0.69 ve kas-iskelet ağrısı için 2.38±0.72; ruhsal sağlık durumunda, olumsuz duygular için 0.88±0.43 ve nevrotiklik özellikleri için 2.17±0.52; sosyal sağlık durumunda, tüm sosyal ve evle ilgili aksaklık için 2.63±1.09 bulunmuştur. Yaş, cinsiyet, medeni durum, evde kendisi hariç yaşayan kişi sayısı, evde bakmakla yükümlü olunan kişi sayısı, meslekte çalışma süresi, haftalık fazla mesai saati, sabah/gündüz, gece ve tüm gün vardiyasında çalışma, tüm vardiya şekilleri için vardiyadaki iş yükü, tüm vardiya şekilleri için vardiyadaki iş hızı üzerinde kontrol, sabahın erken saatlerinde iyi hissetme ve alışılmadık zamanlarda veya yerlerde uyuma kolaylığı değişkenlerinin, sağlık durumunu etkilediği belirlenmiştir (p<0.05). Sonuç: Acil servis hemşirelerinde uyku durumunda, orta düzeyde uyku bozukluğu; yorgunluk durumunda, orta düzeyde yorgun hissetme; fiziksel sağlık durumunda, vi düşük düzeyde sindirim sorunları, kardiyovasküler sorunlar, basit bulaşıcı hastalık geçirme ve kas-iskelet ağrısı; ruhsal sağlık durumunda, düşük-orta düzeyde olumsuz duygular ve nevrotiklik özellikleri; sosyal sağlık durumunda, orta düzeyde tüm sosyal ve evle ilgili aksaklık olduğu bulunmuştur.