COVİD-19 ÖNCESİ, KAPANMA DÖNEMİ VE SONRASI ENGELLİ BİREYLERİN AİLE BAKIM YÜKÜNÜN İNCELENMESİ

Amaç: Engelli bireylere bakım verenlerin bakım yükünün COVID-19 öncesi üç aylık dönem, kapanma dönemi ve COVID-19 sonrası üç aylık dönemde incelenmesidir. Yöntem: Karşılaştırmalı tanımlayıcı araştırmanın evrenini Yalova Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı “Alime Paşa Özel Eğitim Uygulama Kampüsü”nde ki engelli okullarında öğrenim gören öğrencilerin ebeveynleri oluşturmuştur. Veriler Tanımlayıcı Soru Formu (18 soru) ve Aile Bakıcı Yükü Ölçeği (28 soru) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde normallik, bağımlı örneklerde t testi ve regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Engellilere bakım verenlerin Aile Bakıcı Yükü Ölçeği toplam puan ortalamaları; COVID-19 öncesi dönemde ortalama 36.42±15.06 puan, kapanma döneminde 38.83±17.09 puan, COVID-19 sonrası ise 37.64±16.54 puan olarak saptanmış ve tüm dönemler arası aile bakım yükü puan ortalamalarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmiştir (p≤0.001). Regresyon analizine göre; bakım verenlerin ölçek toplam puanlarının tüm dönemlerde engelli ve bakıcı bireylerin sosyo-ekonomik özelliklerine ve duygu-durumlarına göre doğrusal olarak arttığı gözlenmiştir (p<0.001). COVID-19 öncesi dönemde bakıcı yaşı, sosyal güvence durumu ve engellinin sevecenlik düzeyi; kapanma döneminde bakıcının hissettiği sağlık durum düzeyi, bakıcının bunalmışlık düzeyi ve engellinin sevecenlik düzeyi; COVID-19 sonrası dönemde sosyal güvence durumu, bakıcının bunalmışlık düzeyi ve engellinin sevecenlik düzeyi etkili değişken olarak saptanmıştır. Sonuç: Bakım yükü COVID-19 kapanma döneminde artmış ve COVID-19 sonrasında bir miktar azalmıştır. Engelli bireylerde aile bakım yükü COVID-19 sürecinden vi olumsuz olarak etkilenmiştir. Bakım vericilerin yükünü azaltmaya yönelik eğitim, danışmanlık ve sosyal destek programlarının artırılması önerilmektedir.