RESTORATİF MATERYALLERİN PERİODONTAL SAĞLIK VE BİYOKİMYASAL PARAMETRELER ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Amaç Bu çalışmanın amacı; süt kanin dişlere uygulanacak biyoaktif özelliklere sahip 4 farklı restoratif materyalin periodontal dokularda oluşturacağı klinik ve biyokimyasal cevabın ve aynı restoratif materyallerinin gingival fibroblast hücre kültürlerinin canlılığına olan etkilerinin değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem Randomize, kontrollü ve bölünmüş ağız dizaynı ile tasarlanan bu tezin in-vivo aşamasında biyoaktif özellikteki, dört farklı içerikteki restoratif materyal kullanılarak (Glasiosite, BEAUTIFIL-Bulk Restorative, EQUIA Forte™ HT Fil ve Activa BioACTIVE Restorative®) toplamda 60 adet kanin diş tedavi edildi. Başlangıç, 7. gün ve 30. günde hastaların plak indeksi (Pİ), gingival indeks (Gİ), gingival kanama indeksi (GKİ) değerleri ile dişeti oluğu sıvısı (DOS) miktarları belirlendi. DOS içeriğindeki IL-1β, MMP-9 ve TIMP-1 miktarları ELİSA testi ile değerlendirildi. İn vitro aşamada ise her materyal grubu için disk şeklinde (5x2 mm) örnekler hazırlandı (n=9) Materyallerin gingival fibroblast hücrelerinin canlılığı üzerine etkisi, direkt ve ekstrakt yöntemler ile gerçek zamanlı hücre analiz sistemi (xCELLigence) kullanılarak tespit edildi. Elde edilen veriler istatistiksel olarak değerlendirildi. Tüm veriler için istatistiksel anlamlılık aralığı α <0,05 olarak kabul edildi. viii Bulgular Çalışma tarafındaki dişlere ait Pİ değerleri materyal grupları arasında kıyaslandığında, başlangıç ve 30. günde materyaller arasında fark yokken 7. günde materyal grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark gözlendi (p<0,005). Çalışma tarafındaki dişlere ait değerler açısından materyal grupları kendi içinde farklı değerlendirme zamanlarına göre kıyaslandığında yalnızca BEAUTIFIL-Bulk Restorative grubuna ait GKİ bulguları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu tespit edildi (p=0,018). Çalışma tarafındaki dişlere ait MMP-9 miktarları açısından materyal grupları kendi içinde farklı değerlendirme zamanlarına göre kıyaslandığında yalnızca Glasiosite materyal grubuna ait MMP-9 bulgularında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu tespit edildi (p=0,011). Çalışma tarafındaki dişlere ait TIMP-1 ve IL-1β bulgularına bakıldığında tüm değerlendirme zamanlarında materyal grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu gözlendi (p<0,005). Materyallerin farklı zaman dilimlerindeki TIMP-1 ve IL-1β miktarları açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmedi (p>0,005). Direkt ve ekstrakt yöntem kullanılarak hücre canlılığının değerlendirilmesinde her bir değerlendirme zamanında materyal gruplarına ait veriler birbirleriyle kıyaslandığında 48. saat için; kontrol grupları en yüksek hücre canlılığı değerlerini verdi, gruplar arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Hücre canlılık değerlerinin Glasiosite > Activa BioACTIVE Restorative® > EQUIA Forte™ HT Fil >BEAUTIFIL-Bulk Restorative şeklinde sıralandığı görüldü. Sonuç Restoratif materyal gruplarının DOS hacmi ve GKİ üzerine etkisi gözlenmezken Pİ ve Gİ üzerine etkisi olduğu görüldü. Materyal içeriğinin ve restorasyonun ağızdaki kullanım süresinin klinik parametreleri etkilediği sonucuna ulaşıldı. Materyallerin biyolojik belirteçlere etkisinin zamana bağlı olarak ortaya çıkmadığı tespit edildi. IL1-β değerleri açısından 7. ve 30. günlerde Activa BioACTIVE Restorative® materyalinin en yüksek değerleri göstermesi, materyalin periodontal dokularda inflamasyona neden olabildiği şeklinde yorumlandı. 48 saatlik zaman diliminde ekstrakt ve direkt yöntem ile yapılan değerlendirmelerde hücre canlılığının en yüksek olarak görüldüğü materyal grubu ix Glasiosite olarak belirlendi. Hem 24 hem de 48 saatlik değerlendirmelerde her iki yöntem için de BEAUTIFIL-Bulk Restorative materyal grubunun en düşük hücre canlılığı değerlerini verdiği tespit edildi. Ayrıca gerçek zamanlı hücre analiz sisteminde direkt yöntemin kullanılması ile hücre canlılığının ekstrat yöntemine kıyasla daha çok etkilendiği ve bu etkinin azalma yönünde olduğu belirlendi.