AKRABA EVLİLİĞİ YAPAN VE YAPMAYAN GEBELERİN PRENATAL TANI VE TARAMA TESTLERİNE YÖNELİK YAŞADIKLARI KARAR ÇATIŞMASI VE STRES DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Amaç: Bu çalışma akraba evliliği yapan ve yapmayan gebelerin prenatal tarama ve tanı testlerine yönelik yaşadıkları karar çatışması ve stres düzeylerinin karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Mardin’ de bir eğitim araştırma hastanesinin Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniğinde 01.03.2022- 10.09.2022 tarihleri arasında tanımlayıcı araştırma olarak yürütülen bu çalışmaya 346 gebe dâhil edilmiştir. Katılımcılar akraba evliliği yapan gebeler ve akraba evliliği yapmayan gebeler olarak iki gruba ayrılmıştır ve her gruba 173 gebe dâhil edilmiştir. Veriler Tanıtıcı Özellikler Formu, Karar Vermede Çatışma Ölçeği (KVÇÖ) ve Doğum Öncesi Algılanan Stres Ölçeği (DÖASÖ) ile toplanmıştır. Bu araştırma, akraba evliliği yapan ve yapmayan gebelerin; prenatal tanı ve tarama testlerine yönelik yaşadıkları karar çatışmasının incelenmesi aynı zamanda stres düzeylerinin karşılaştırılması amacıyla tanımlayıcı olarak yürütülmüştür. Bulgular: Çalışmaya katılan gebelerin yaş ortalaması 28,08±4,61 yıl, ortalama gebelik haftası 20,13±5,55 haftadır. Akraba evliliği yapan ve yapmayan gebelerin ailede genetik hastalık bulunma durumları (χ2=22,936, p<0.001) açısından ve genetik hastalıkla doğan çocuğu olma durumu (χ2=5,549, p=0,018) açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Akraba evliliği yapan gebelerin gebelik sayısına göre DÖSAÖ toplam puanları (t=2,614, p=0,010) arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. İlk gebeliği olan kadınların DÖSAÖ ve KVÇÖ puanları multipar kadınlara göre daha yüksektir. Akraba evliliği yapan gebelerde ailede genetik hastalık bulunma durumuna göre DÖASÖ medikal ve 8 obstetrik riskler/fetal sağlık alt boyutunda anlamlı fark bulunmuştur (t=5,154, p<0,001). Sonuç: Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; akraba evliliği yapan gebelerin yaşadığı stres ve karar çatışmasının yüksek olduğu bulunmuştur. Gebelerin akraba evliliği sonucu oluşabilecek riskler hakkında bilgi sahibi olabilmeleri ve bilinçlendirilebilmeleri için hemşirelerin donanımlı olmaları ve danışmanlık sağlayabilmeleri gerekmektedir. Gebelere, anomali tespit edilmesi durumunda karşılaşabilecekleri seçenekler ve sonuçlar hakkında açık ve doğru bilgi vermeleri gerekmektedir.