MANEVİYAT ÖLÇEĞİ-27’NİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI, GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Amaç: Bu çalışmanın amacı kronik hastalığı olan bireylerden oluşan örneklemde maneviyatı değerlendirmek için geliştirilen “Maneviyat Ölçeği-27”’nin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenirlik çalışmalarının yapılmasıdır. Yöntem: Çalışma bir tıp fakültesi hastanesi kardiyoloji servisinde yatan ve kronik hastalık tanısı olan, araştırmaya katılmaya gönüllü olan, iletişim kurmaya engeli olmayan 18 yaş üstü 267 birey ile 1 Temmuz-1 Aralık tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmada amaçlı örneklem yöntemine göre dahil edilme kriterlerine uyan bireyler ile yüzyüze görüşme yöntemi ile veriler toplanmıştır. Veri toplama araçları görüşme formu ve Maneviyat Ölçeği-27’dir. Maneviyat Ölçeği-27, Dr. Elizabeth Weathers ve ark. (2020) tarafından kronik hastalığı bulunan kişilerde maneviyatın değerlendirilmesi amacıyla geliştirilen bir ölçek olup 27 maddeli, 5’li likert tiptedir. Verilerin analizinde SPSS 22.0 (Statistical Package for Social Sciences) paket programı kullanılmıştır. Verilerin bilgisayar ortamına aktarılması araştırmacı tarafından yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi için SPSS AMOS 22 programı kullanılmıştır. Faktör analizi öncesinde verilerin faktör analizi için uygunluğu Kaiser- Meyer-Olkin (KMO) değeri (örneklemin yeterliğini kontrol etmek) ile Barlett’s testi (dağılımın normalliğini ölçmek için) incelenmiştir. İstatistiksel anlamlılık düzeyi %95 güven aralığında p< 0,05 olarak kabul edilmiştir. Çalışma için Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan etik kurul izni, Tıp Fakültesi Hastanesinden kurum izni alınmıştı. Ayrıca çalışmaya katılan bireylerden çalışmanın amacı hakkında bilgi verilmiş ve yazılı onamları alınmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılanların %58,1’i erkek, %35,5’i ilköğretim, %27,7’si lise ve %31’8’i üniversite mezunudur. Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0.848, Barlett Küresellik testi 1874,818 ‘dir (p=0,000). Doğrulayıcı faktör analizine göre RMSEA 0,05, SRMR değeri 0,04, AGFI 0,87, GFI 0,92, NFI 0,91 ve CFI 0,90’dır. vi Ölçek öz değeri 1’in üzerinde olan 4 alt faktörde toplanmıştır. Faktör 1 (Başkalarına Bağlılık) için 38,24,Faktör 2 (Öz Aşkınlık) için 11,71, Faktör 3 (Öz farkındalık) için 10,56 ve Faktör 4 (Korumacılık ve İnanç) için 9,82 olup dört faktör toplam varyansın %70,34’ünü açıklamaktadır. Faktör analizi sonucu ölçeğin en yüksek madde faktörü yükü 0,812, en düşük madde faktör yükü ise 0,398 olarak saptanmıştır. Ölçeğin Cronbach’s Alpha katsayısı 0,927 olarak belirlenmiştir. Sonuç: Ölçeğin analiz sonuçları Maneviyat Ölçeği-27’nin kronik hastalıklı bireylerde geçerli ve güvenilir olduğunu göstermiştir. Türkçe'ye uyarlanan bu ölçek, kronik hastalığı olan bireylerin maneviyat boyutlarını ölçmede kullanılabilir.