SEREBROVASKÜLER OLAY BİLGİ DÜZEYİ-MENTAL DURUMKOMPLİKASYON ÖLÇEĞİ: BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Amaç: Serebrovasküler olay, beynin bir bölgesinde iskemi ya da hemoroji ya da kanama meydana gelmesi neticesinde geçici veya kalıcı olarak beyin bölgesinin etkilenmesi olarak tanımlanmaktadır. Serebrovasküler olay geçirmiş kişinin tedavi ve bakımında yol gösterici olması, bilgi düzeyinin saptanarak daha etkin eğitim verilmesi, komplikasyonların erken tespiti için çok önemlidir. Bu bilgiden yola çıkarak bu çalışmada; serebrovasküler olayın tedavi rejiminin daha etkin olmasının sağlanması amacıyla bilgi düzeyi-mental durum-komplikasyona yönelik bir ölçek geliştirmek geliştirilen ölçeğin geçerlilik ve güvenirliliğini saptamak amacıyla metodolojik tipte planlanmış ve uygulanmıştır. Yöntem: Araştırmanın evrenini, İzmir Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi nöroloji polikliniğine başvuran tüm serebrovasküler olay geçirmiş bireyler oluşturmaktadır. Örnekleme 212 kişi alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında, “Kişisel Bilgi Formu” ve “Serebrovasküler Olay Bilgi Düzeyi- Mental Durum- Komplikasyon Ölçeği” kullanılmıştır. “Kişisel Bilgi Formu” ve “Serebrovasküler Olay Bilgi Düzeyi- Mental Durum- Komplikasyon Ölçeği” araştırmacı tarafından literatür bilgileri ışığında geliştirilmiştir. “Serebrovasküler Olay Bilgi Düzeyi-Mental Durum- Komplikasyon Ölçeği” 3 farklı alt boyutta geliştirilmiştir. Mental durum alt boyutu psikososyal durumuda kapsamaktadır. Ölçek gerekli geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları sonucunda 20 maddeli bir ölçek olmuştur. Bu kapsamda; ölçeğin geliştirilmesinde “Açıklayıcı Faktör Analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi, Barlett Testi, Ki-Kare Uyum Testi, Cronbach Alfa Testi, Shapiro-Wilk Testi, Hotelling’s T vi Testi, Spearman Brown Katsayısı, Guttman Split-Half Coefficien Testi” kullanılmıştır. Bulgular: “Serebrovasküler Olay Bilgi Düzeyi-Mental Durum- Komplikasyon Ölçeğinin geçerlilik güvenilirlik çalışmasında Kapsam Geçerlilik İndeksi (KGİ), “0.80” bulunmuştur. Ölçek 3 alt boyuttan oluşup Kapsam Geçerlilik Oranı (KGO) değerleri “Bilgi düzeyi yeterlilikleri“için 0.83, “Komplikasyon önlemleri” için 0.88 ve “Mental durum tespiti” için 0.96 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin toplam Cronbach alfa değeri 0,796 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin alt boyutlarının Cronbach alfa değerleri “Bilgi düzeyi yeterlilikleri“için 0,638 ,“Komplikasyon önlemleri” için 0,661 ve “Mental durum tespiti” için 0,644 olarak hesaplanmıştır. Sonuçlar: Bu veriler doğrultusunda; “Serebrovasküler Olay Bilgi Düzeyi-Mental Durum-Komplikasyon Ölçeği” nin geçerli ve güvenli bir ölçek olduğu belirlenmiştir.