İNMELİ BİREYLERİN ENGELLİLİK ALGILARININ ÖZ ETKİLİLİK DURUMLARI ÜZERİNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Amaç: Araştırma, “İnmeli Bireylerin Engellilik Algılarının Öz Etkililik Durumları Üzerine Etkilerinin İncelenmesi” amacıyla tanımlayıcı tipte planlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini en az 6 ay önce inme geçiren ve İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Nöroloji Polikliniği İnme Birimine 3 Temmuz-30 Aralık 2020 tarihleri arasında başvuran kayıtlı 150 birey oluşturup örneklemini ise pandemi sebebiyle, kendilerine ve birlikte yaşadığı birinci derece yakınlarına ulaşılabilirliği olan, örneklem seçim kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 50 kişi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri; Araştırmacılar tarafından literatüre dayalı geliştirilen Hasta-Hastalık Tanılama Formu, İnme Öz Etkililik Ölçeği ve Londra Engellilik Ölçeği ile toplanmıştır. Ölçeklerden gerekli izinler alınmıştır. Veri analizi SPSS 24 programı ile analiz edilmiş olup, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi ve Cronbach’s Alpha ve Spearman Korelasyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan 50 bireyin yaş ortalaması 65 olup % 54’ü erkek, % 46’sı ise kadınlardan oluşmaktadır. Bu çalışmada ölçeklere ait güvenilirlik katsayıları incelendiğinde, İnme Öz Etkililik Ölçeği’ne ait Cronbach’s Alpha değerinin 0,969, Londra Engellilik Ölçeği’nin ise Cronbach’s Alpha değeri 0,875 olarak bulunmuştur. İnme Öz Etkililik Ölçeği ve Londra Engellilik ölçeği arasındaki ilişkinin incelenmesi için yapılan Spearman Korelasyon analizi sonucuna göre; engellilik ölçeği geneli ile öz etkililik ölçeği geneli (r=-0,748) arasında negatif yönlü yüksek seviyede bir ilişki saptanmıştır. Sonuç: İnmeli bireylerin engellilik algıları ile öz etkililik durumları arasında negatif yönlü bir ilişki olup engellilik algısı artan inmeli bireylerin öz etkililik düzeylerinde azalma olduğu belirlenmiştir.