HEMŞİRELERİN BAKIM VERME SÜRECİNDE DUYGUSAL EMEK DAVRANIŞLARI İLE ETİK TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Amaç: Bu araştırma, hemşirelerin hemşirelik bakımı sırasında duygusal emek davranışları ile etik tutumları arasındaki ilişkiyi incelemek amacı ile gerçekleştirildi. Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı, kesitsel tipte planlandı. Araştırmanın evrenini Ege Üniversitesi Hastanesinde görev yapmakta olan toplam 1001 hemşire; örneklemini ise klinik ve yoğun bakım ünitelerinde çalışan 222 gönüllü hemşire oluşturdu. Veriler Mayıs 2021-Eylül 2022 tarihleri arasında “Hemşire Tanıtım Formu”, “Hemşireler İçin Duygusal Emek Davranışı Ölçeği (HDEDÖ)” ve “Hemşirelik Bakımında Etik Tutum Ölçeği (HBETÖ)” kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı ve karşılaştırmalı istatistiksel analiz kullanıldı. Verilerin analizi için SPSS 23 paket programı kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 32.37±6.21’dir. Hemşirelerin %86.5’ i kadın, %53.2’ si evli olmayan, %82.9’ u lisans mezunu, %51.4’ ü gelirlerinin giderlerden az olduğu, % 40.5’inin 15 ve üzeri sayıda hastaya günlük bakım verdikleri ve %59.5’inin mesleğini isteyerek seçtiği belirlenmiştir. vi Hemşirelerin HDEDÖ’ nden aldıkları toplam puan ortalaması 3.69±0.48 olarak hesaplanmıştır. Hemşirelerin samimi davranış alt boyut puan ortalaması 3.95±0.60 iken derinlemesine ve yüzeysel davranış alt boyut puan ortalamaları sırasıyla 3.68±0.53 ve 3.65±0.52 olarak bulunmuştur. Hemşirelerin HBETÖ’ nden aldıkları ortalama puan ortalaması 3.94±0.79 olarak hesaplanmıştır. Hemşirelerin mesleki çalışma süresi, çalışılan birim ve HDEDÖ puan ortalamaları ile cinsiyet, mesleki çalışma süresi, çalışılan birim, birimde çalışma süresi ve HBETÖ’ puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Hemşirelerin duygusal emek sarf ettikleri (3.69 ±0.48) ve en fazla samimi davranış sergiledikleri (3.76±0.50) belirlenmiştir. Hemşirelerin, bakım sırasında etik tutum sergiledikleri (3.94±0.79) tespit edilmiştir. HDEDÖ toplam puan ortalaması ile HBETÖ toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü ilişki (r=0.281, p<0.001) saptanmıştır. Erkek cinsiyetin hemşirelik bakımında etik tutum ölçeği toplam puanını negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı düzeyde etkilediği (p<0.001), yüzeysel davranış alt boyutunun ise HBETÖ toplam puanını pozitif yönlü istatistiksel anlamlı düzeyde etkilediği (p=0.040) saptanmıştır. Sonuç: Hemşirelerin duygusal emek davranışı ve hemşirelik bakımındaki etik tutumları ortalamanın üzerinde bulunmuştur. Hemşirelerde hemşirelik bakımı sırasında duygusal emek davranışları ile etik tutumları arasında ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmanın sonuçları, bir hemşirenin duygusal emek davranışı sarf etmesinin hasta bakımındaki etik tutumunu yordayan önemli bir faktör olduğunu göstermektedir.