Suzidil Makamındaki İki Ağır Semainin Karşılaştırmalı İncelenmesi

Bestelenmiş bir müzik eserinin üslubuna dair araştırmalar her ne kadar soyut ve betimsel bir zemin üzerinde düşünülmeye yatkınsa da, bir bestenin biçim ve bileşenlerinin özgün nitelikleri üzerinden üsluba dair bilgiler üretmek mümkündür. Biçim, makam, usul ve vezin gibi gelenek içinde doğal bir seçilime tabi tutularak günümüze gelen sabit unsurlar, yorumlanabilir ve kısmen değiştirilebilir öz niteliklere sahiptir. Bestecilerin bu unsurlar üzerinde gösterdikleri üslup özellikleri kolayca fark edilebilir olsalar da, bunların bestecilerin kendi üretimleri mi oldukları, yoksa gelenekten nakledilen özellikler mi oldukları problemine kesin cevap sunmak oldukça zordur. Bunların haricinde kalan diğer besteleme davranışları ise üsluba dair daha belirleyici etkenler olarak rol oynayabilir. Bahsedilen probleme cevap aramak ve varsayımı sınamak için bu makalede aynı tür, makam, usul ve biçimde, farklı bestecilere ait, çeşitli sanatçıların yorumlarıyla “benzer” üslupları taşıdığı düşünülen iki Suzidil ağır semai incelenmiştir. Metin merkezli yapısal inceleme yöntemi eserler üzerinden tek tek uygulandıktan sonra işlevsel incelemeler yapısal veriler üzerinden karşılaştırmalı olarak yürütülerek iki eserin dinleyicilerde oluşturduğu üslup benzerliği algısının hangi müzikal etkenlerle meydana geldiği açıklanmıştır. Makalede müzikal tecrübelerle varlığı anlaşılan bir üslup birliğinin akademik yöntem ve unsurlar aracılığıyla detayları araştırılmıştır. Ayrıca bazı üslup özelliklerinin makamlarda yerleşik olarak bulunabileceği gibi bir diğer sonuca da ulaşılmıştır.