Yaşlı Hastalara Bakım Veren Bireylerdeki Bakım Yükünün ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Amaç: Bu çalışma yaşlı hastalara bakım veren bireylerdeki bakım yükünün ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı-kesitsel tasarımda yapılmıştır. Çalışmanın verileri 17 Ekim-25 Aralık 2021 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışmaya bir Devlet Hastanesi dahiliye, palyatif, kardiyoloji, göğüs hastalıkları, nöroloji, fizik tedavi ve rehabilitasyon kliniklerinde yatan 65 yaş ve üzeri yaşlı hastalara bakım veren 334 birey katılmıştır. Araştırmanın verileri yüz yüze görüşme yöntemiyle elde edilmiştir. Yaşlı hastaya bakım veren bireye Kişisel Bilgi Formu ve Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Normal dağılım gösteren ikili gruplarda Bağımsız Gruplarda t testi, ikiden fazla gruplarda Tek Yönlü Anova testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmada hastalara bakım verenlerin yaş ortalamasının 43,55±14,80 (min:18-max:82) olduğu, bakım verilen yaşlı hastaların yaş ortalamasının ise 74,66±7,70 (min: 65-max:94) olduğu bulunmuştur. Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği toplam puan ortalaması 33,83±14,71 (min:3-max:76) olarak bulunmuştur. Yaşlı hastaya bakım veren bireylerden çalışmayanlarda, ev hanımı-emekli-öğrenci olanlarda, hastaya yakınlık derecesi “gelin” olanlarda, 3-5 yıl ve 6 yıldan uzun süredir bakım verenlerde Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği puan ortalaması anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,05). Bakım verilen yaşlı hastalardan bekâr olanlarda, eğitim durumu okur-yazar değil ile okur-yazar olanlarda, kardiyovasküler sistem hastalığı olanlarda Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği puanının ortalaması anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sonuç: Bu çalışmada, yaşlı hastaların bakım vericilerin bakım yükü hafif ile orta derecede bulunmuştur. Bakım verenlerinin yükünün çalışma durumundan, mesleklerinden, hastaya olan yakınlık derecesinden ve bakım verdiği süreden etkilendiği saptanmıştır.