ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK TEKNOLOJİSİNİN SİNEMADA TEMSİLİ: HOLLYWOOD BİLİMKURGU FİLMLERİ

Artırılmış Gerçeklik (AR) teknolojisi, diğer teknolojiler gibi, son yıllarda önemli bir gelişme kaydederek hayatımızın neredeyse her alanında yer almaya aday olan uygulamalar geliştirmeye başlamıştır. 70’li yılların sonlarından itibaren, özellikle bilim-kurgu filmlerine konu olan temsili kullanımlarıyla da filmin görsel estetiğini geliştirmiş, hikaye anlatımını güçlendirmiş ve seyirciyi daha yoğun bir şekilde film dünyasına dahil etmeye olanak sağlayan bir unsura dönüşmüştür. Ayrıca, bu teknolojinin temsili kullanımı, filmlerde gerçek dünya ile sanal dünya arasında köprüler kurulmasına, film evrenini izleyiciye daha güçlü aktarması ve gerçeklik hissini artırması sebebiyle, etkili bir sinema öğesine dönüşmüştür. Bu kapsamda yapılan araştırmada, literatür taraması yapılarak çalışma konusunun belirlenmesinin ardından “İçerik Analizi” kullanılarak artırılmış gerçeklik teknolojisinin bilim-kurgu alanındaki filmlerde temsili kullanımı incelenmiş ve örnek filmler üzerinden bu teknolojinin sinema deneyimine olan katkıları ortaya konmuştur. AR kavramı detaylı bir şekilde irdelenmiş ve AR teknolojisinin temel prensipleri ve nitelikleri ile bu teknolojiyle bağıntılı diğer kavramların ilişkileri açıklanmıştır. İkinci bölümde, artırılmış gerçeklik teknolojisinin ortaya çıkışı ve gelişim süreci ile teknolojik altyapısını oluşturan temel donanım ve yazılım unsurları belirtilmiştir. Ayrıca, kullanıma sunulan artırılmış gerçeklik ürünleri ve bu ürünler sayesinde sanal ve gerçek dünya unsurlarının birleştirilmesi gibi konular ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, artırılmış gerçekliğin sinema yapımlarında ne şekilde kullanıldığı ve sinema deneyimine olan etkileri detaylı olarak incelenmiştir. Ayrıca, yapımlarda kullanılan temsili AR unsurlarının izleyicinin gerçeklik algısına katkıları, görsel estetik konusunda yapımlara katkıları ve izleyiciyle yönelik aktarımsal becerileriyle ortaya çıkan yeni sinema deneyiminin nitelikleri ele alınmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise, bu tez çalışmasında kullanılan yöntem ve analizler detaylı bir şekilde açıklanmış ve AR unsurlarına yer veren örnek sinema yapımları bu yöntem ve analizlerle incelenmiştir. Son olarak, çalışmada ortaya konan veri ve bulguların ışığında, artırılmış gerçekliğin bilim-kurgu filmlerindeki temsili kullanımının yaratıcı ifade olanaklarını genişletmesine, izleyici deneyimini daha sürükleyici hale getirmesine ve sinema endüstrisine katkılarına ilişkin değerlendirmelere yer verilmiştir. Çalışmanın bir diğer amacı ise AR teknolojisinin sinema alanındaki temsili kullanımıyla ilgili olarak Türkçe literatür kapsamında katkı sunmaktır.