Çocuklarda Deprem Sonrası Rehabilitasyon Çalışmalarının Bibliyografik Analiz Yöntemiyle İncelenmesi: Sistematik Derleme

Amaç: Çocuklar, depremle ilişkili olumsuz durumlardan en çok etkilenen gruplardan biridir. Deprem etkisi altında kalmış çocukların bağımsızlığı, işlevselliği ve tam fiziksel, zihinsel ve sosyal yetenekleriyle yaşamlarının her alanında aktif olmalarını desteklemek için rehabilitasyon uygulamaları oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı çocuklarda deprem sonrası rehabilitasyon çalışmalarının bibliyografik analiz yöntemiyle incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Web of Science Core Collection veri tabanından literatür başlangıcından tarama tarihine kadar yayımlanan 48 orijinal makale incelendi. Veri analizi ve literatürün görselleştirilmesi için bilimsel haritalama yazılımı Bibliometrix kullanıldı. Çalışmalara ilişkin bilgileri sistematik olarak ortaya çıkarmak performans analizi, içerik analizi, dinamik analizler ve stratejik diyagram analizi yapıldı. Bulgular: Bu konuda yapılan çalışmaların çoğu depresyon, post travmatik stres bozukluğu, ruh sağlığı, kırıklar ve ağrı konularında yapılmıştır. Çalışmalar çoğunlukla araştırma enstitüleri tarafından yapılmış olup benzer şekilde çoğunlukla uzak doğu kaynaklıdır. Özel gereksinimli çocuklar ve afetlere hazırlık konuları literatürde yakın zamanda incelenmeye başlanmıştır. Ruh sağlığı ve post travmatik stres bozukluğu konuları da literatürde yakın zamanda çalışmaya başlanmış olmakla birlikte alanı bir bütün olarak önemli ölçüde etkileme potansiyeline sahiptir. Sonuç: Bu çalışma, deprem sonrası çocuklarda rehabilitasyon ile ilgili yapılan çalışmaları inceleyerek gelişen eğilimleri ve trend konuları görselleştirmiş ve analiz etmiştir. Çocuklarda depremlerin etkilerini araştıran nitelikli çalışmalar ve bu konuya araştırmacıların ilgisinin oldukça az olduğu görülmüştür. Çocuk sağlığı üzerinde depremlerin çok yönlü etkilerini daha ayrıntılı bir şekilde ortaya koymak, bu konunun önemini okuyucular, araştırmacılar, klinik uzmanlar, endüstriyel profesyoneller ve politika yapıcılar tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Bu konuya en fazla önem ruh sağlığı profesyonelleri tarafından verilmekte olup bu farkındalığın artması ve rehabilitasyonun diğer alanlarına da yayılması gerekmektedir.