Sosyoloji Afetleri Nasıl Görür? Afet Sosyolojisi Bağlamında Bir Değerlendirme

Çoğunlukla jeoloji ve çevre bilimi gibi doğa bilimlerinin konusu olan afetlerin, sosyolojik incelemelere konu olması yakın zamanda gerçekleşmiştir. Afetlerin toplumsal yapıda yarattığı kırılmaları, değişimleri, dönüşümleri ve afet öncesi, sırası ve sonrası süreçte toplumsal yapılanmanın etkilerini inceleyen bir sosyal bilimler alt dalı doğmuştur. Bu makalenin temel amacı, afet sosyolojisini genel bağlamında tanıtmaktır. Öncelikle afet sosyolojisinin dünya ve Türkiye’deki tarihi özetlenmiş, ardından sosyolojinin temel kuramlarından çatışmacı kuram, işlevselci kuram ve sembolik etkileşimci kuramın afet sosyolojisinin üzerindeki etkilerine değinilmiştir. Afet çalışmalarında sıklıkla kullanılan risk toplumu, dirençlilik, kırılganlık, algı, sivil toplum ve dayanışma gibi kavramlar ise örneklendirilerek açıklanmıştır. Afetlere yönelik koruyucu politikaların geliştirilmesi ya da afet yönetimi planlarının oluşturulması gibi uygulamalar, teorik temelleri kuvvetli olmadığında farklı sorunlar barındırabilmektedir. Bu eksikliği kapatmak için afet sosyolojisi bilim dünyasına, toplumsal yapının dinamiklerini anlama ve bu bağlamda afetlerin nedenlerini ve sonuçlarını değerlendirme fırsatı sunmaktadır.