Uyku, iki ana düzenleyici sistem tarafından kontrol edilir. Bunlar uyku miktarını belirleyip 24 saatlik periyodikliği yöneten sirkadiyen sistem ve yeterli miktarda uykunun elde edilmesini sağlayarak uyku kalitesini belirleyen homeostatik sistemdir. İnsanlarda en belirgin sirkadiyen ritim, uyku-uyanıklık döngüsüdür ve bu döngü, düzenleyici mekanizmalar arasında en savunmasız olanlardan biridir. Depremler gibi stresli yaşam olayları, uyku problemleri ile yakından ilişkilidir ve bir risk faktörü olarak kabul edilir. Uyku problemleri, melatonin salınımının azalmasına, konsantrasyon kaybına, bilişsel, kardiyovasküler ve metabolik hastalığa yatkınlık ve bağışıklık sisteminin bozulmasına neden olabilir. Düzenli fiziksel aktivite ve egzersiz uykuyu iyileştirmek ve uyku ile ilişkili sorunlarla başa çıkmak için tamamlayıcı veya alternatif ilaç dışı yaklaşımlar olarak literatürde yerini almıştır. Bu çalışmanın amacı depremzedelerin deprem süreci ve sonrasında yaşadığı uyku problemlerini tanımlamak ve kaliteli bir uyku sağlığının sürdürülebilmesi için fiziksel aktivite ve egzersiz önerilerinde bulunmaktır. Depremzede bireylerde uyku bozukluklarının giderilmesi ve uykunun iyileştirilmesi için oluşturulacak egzersiz programları orta şiddette aerobik ve/veya direnç egzersizlerini içermeli ve haftada 3 gün frekansla, tercihen sabah saatlerinde ve en az 12 hafta yapılmalıdır. Bu egzersizler depremzede bireyin fiziksel uygunluğu, yaşı, cinsiyeti ve komorbiditeleri göz önünde bulundurularak ve konunun uzmanı bir fizyoterapist tarafından reçetelendirilmelidir.
Eser Adı (dc.title) | Deprem Sonrası Sirkadiyen Ritim ve Uyku-Uyanıklık Bozuklukları ile Baş Etmede Fiziksel Aktivite ve Egzersiz Yaklaşımları |
Eser Sahibi (dc.contributor.author) | DAMLA KARABAY |
Eser Sahibi (dc.contributor.author) | UMUT ZİYA KOÇAK |
Eser Sahibi (dc.contributor.author) | DERYA ÖZER KAYA |
Yayın Tarihi (dc.date.issued) | 2023 |
Diğer Yazarlar (dc.contributor.authors) | İREM TAMER |
Yayıncı (dc.publisher) | İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi |
Tür (dc.type) | Derleme |
Özet (dc.description.abstract) | Uyku, iki ana düzenleyici sistem tarafından kontrol edilir. Bunlar uyku miktarını belirleyip 24 saatlik periyodikliği yöneten sirkadiyen sistem ve yeterli miktarda uykunun elde edilmesini sağlayarak uyku kalitesini belirleyen homeostatik sistemdir. İnsanlarda en belirgin sirkadiyen ritim, uyku-uyanıklık döngüsüdür ve bu döngü, düzenleyici mekanizmalar arasında en savunmasız olanlardan biridir. Depremler gibi stresli yaşam olayları, uyku problemleri ile yakından ilişkilidir ve bir risk faktörü olarak kabul edilir. Uyku problemleri, melatonin salınımının azalmasına, konsantrasyon kaybına, bilişsel, kardiyovasküler ve metabolik hastalığa yatkınlık ve bağışıklık sisteminin bozulmasına neden olabilir. Düzenli fiziksel aktivite ve egzersiz uykuyu iyileştirmek ve uyku ile ilişkili sorunlarla başa çıkmak için tamamlayıcı veya alternatif ilaç dışı yaklaşımlar olarak literatürde yerini almıştır. Bu çalışmanın amacı depremzedelerin deprem süreci ve sonrasında yaşadığı uyku problemlerini tanımlamak ve kaliteli bir uyku sağlığının sürdürülebilmesi için fiziksel aktivite ve egzersiz önerilerinde bulunmaktır. Depremzede bireylerde uyku bozukluklarının giderilmesi ve uykunun iyileştirilmesi için oluşturulacak egzersiz programları orta şiddette aerobik ve/veya direnç egzersizlerini içermeli ve haftada 3 gün frekansla, tercihen sabah saatlerinde ve en az 12 hafta yapılmalıdır. Bu egzersizler depremzede bireyin fiziksel uygunluğu, yaşı, cinsiyeti ve komorbiditeleri göz önünde bulundurularak ve konunun uzmanı bir fizyoterapist tarafından reçetelendirilmelidir. |
Kayıt Giriş Tarihi (dc.date.accessioned) | 2023-08-29 |
Açık Erişim Tarihi (dc.date.available) | 2023-08-29 |
Yayın Dili (dc.language.iso) | tr |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Depremler |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Sirkadiyen ritim |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Uyku |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Fiziksel aktivite |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Egzersiz |
Atıf için Künye (dc.identifier.citation) | Tamer, İ. , Koçak, U. Z. , Karabay, D. & Özer Kaya, D. (2023). Deprem Sonrası Sirkadiyen Ritim ve Uyku-Uyanıklık Bozuklukları ile Baş Etmede Fiziksel Aktivite ve Egzersiz Yaklaşımları . İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi , 8 (2) , 685-690 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ikcusbfd/issue/78150/1266262 |
Alternatif Yayın Başlığı (dc.title.alternative) | Physical Activity and Exercise Approaches in Coping with Postearthquake Circadian Rhythm and Sleep-Wake Disorders |
ISSN (dc.identifier.issn) | 2458-9799 |
Yayının ilk sayfa sayısı (dc.identifier.startpage) | 685 |
Yayının son sayfa sayısı (dc.identifier.endpage) | 690 |
Dergi Adı (dc.relation.journal) | İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi |
Dergi Sayısı (dc.identifier.issue) | 2 |
Dergi Cilt (dc.identifier.volume) | 8 |
Haklar (dc.rights) | Open access |
Tek Biçim Adres (dc.identifier.uri) | https://hdl.handle.net/11469/3668 |