Afet Hemşireliği Alanında Son 10 Yılda Yapılan Araştırmalar: Bibliyometrik Bir Analiz

Amaç: Afet, etkilenen topluluğun yerel imkânlarla aşabileceğinin ötesinde müdahale gerektiren herhangi bir olaydır. Bu çalışma, afet hemşireliği alanında son on yılda yapılan çalışmaların eğilimlerinin belirlenmesi amacıyla bir bibliyometrik analiz çalışması olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada afet hemşireliği alanında son on yılda (2013-2023) yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi yapılmış, toplam 617 makale incelenmiştir. Verilerin elde edilmesinde, Web of Science veri tabanından yararlanılmıştır. Web of Science veri tabanında “disaster”, “disaster nursing”, “disaster management” anahtar kelimeleri kullanılarak tarama yapılmıştır. Verilerin analizinde VOSviewer programı kullanılmış, yıllara göre yayın sayıları, dergilere göre dağılımı, en fazla atıf alan çalışmalar, en fazla yayın yapan ülkeler, en sık kullanılan anahtar kelimeler, ortak yazarlık boyutu incelenmiştir. Bulgular: Araştırmada, Web of Science veri tabanında hemşirelik alanında afet konusunda en fazla doküman sayısının 2021 yılına ait olduğu ve alanda en çok yayının Elsevier’da yapıldığı görülmüştür. En üretken yazarın Jamie Ranse ve en çok atıf alan yazarın ise Leodoro Labrague olduğu belirlenmiştir. İlgili konuda en çok Sichuan Üniversitesi’nde çalışma yapılmış, ancak en çok yayın Amerika’da basılmıştır. Türkiye yayın sayısı olarak ilk on ülke arasında yedinci sırada yer almaktadır. Ortak kelime analizinde, COVID-19, afet hazırlığı, acil hazırlık, pandemi, hemşirelik eğitimi, akıl sağlığı, dayanıklılık, simülasyon kelimelerinin sık tekrar edildiği belirlenmiştir. Afet hemşireliği konusu en çok Public Health Nursing dergisinde basılmışken, en çok atıf Journal of Nursing Management dergisindeki yayınlara yapılmıştır. Sonuç: Sonuç olarak son on yılda afet hemşireliğine ilginin giderek arttığı belirlenmiştir. Özellikle COVID-19 pandemisinin literatürdeki etkisi dikkat çekicidir. Yapılan çalışmada afet hemşireliğine ilişkin bibliyometrik analizin araştırmacılara geniş bir çerçeve çizdiği ve alandaki eğilimleri belirleyeceği düşünülmektedir.