Hapishaneden Cezaevine: Adnan Veli Kanık’ın Mapusane Çesmesi Adlı Eserinde Kamusal Bir Mekân Olarak Hapishane ve Mahkûm Hayatı

  • Eser Sahibi MUSTAFA TEMİZSU
  • Tür Makale
  • Yayın Tarihi 2021
  • DOI Numarası 10.25068/dedekorkut459
  • Yayıncı Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi
  • Dergi Adı Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 10, ( 26 ), pp.118 - 130
  • Tek Biçim Adres https://hdl.handle.net/11469/3297
  • Konu Başlıkları Edebiyat
    Anlatıbilim
    Adnan Veli Kanık

Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının unutulmuş isimlerinden biri olan Adnan Veli Kanık, eserlerinin önemli bir bölümü gazete ve dergilerde kalan mizahi öykü yazarlarından biridir. Edebiyat dünyasına ilk olarak gazetecilikle adım atan yazar, Akbaba, Dolmuş, Külâh, Papağan, Pardon, Taş-Karikatür, Tef ve Vatan gibi basın-yayın organlarında çeşitli yazılar kaleme almıştır. Edebiyat tarihi incelemelerinde ise Ahmet Rasim, Ercüment Ekrem, Hüseyin Rahmi ve Osman Cemal gibi öykücülerin devamı olarak görülmüş; öykülerinde yer alan tema, içerik ve üslup özellikleri bakımından bu isimlerin oluşturduğu geleneğin sürdürücüsü olarak yorumlanmıştır. Yazarın öykü-röportaj türündeki Mapusane Çeşmesi (1952) adlı kitabı, Türk edebiyatı tarihi açısından dikkate değer bir eserdir. Kitaptaki öykülerin temelde iki düzlem üzerine inşa edildiği söylenebilir. Bunlardan ilki mizaha dayalı öyküler, diğeri ise gerçekçi, dramatik öykülerdir. Mizaha dayalı öykülerde, dönem insanının hapishanedeki yaşam mücadelesi ince bir alay ve ironiyle ele alınır. Buradaki temel amaç, yoksulluk durumunun trajikomik yönlerinin yansıtılmasıdır. Dramatik yapıdaki öykülerde ise sözünü ettiğimiz insanların hayatları, gerçekçilik kaygısına bağlı olarak eleştirel bir bakışla, trajik olay ve durumlar açısından anlatılır. Bugüne değin detaylı bir incelemesi yapılmayan kitaptaki öyküler gerek mizahi gerekse dramatik özellikleriyle 1950’li yılların hukuk, adalet, devlet bürokrasisi ve toplumsal yapı açısından dikkate değer özellikler barındırmaktadır. Bu çalışmada, temelde konu ve izlek bakımından iki düzlem üzerine inşa edildiği tespit edilen Mapusane Çeşmesi, özellikle edebiyatın üretildiği bir mekân olarak cezaevi ve hükümlülerin bu mekânlardaki yaşam biçimleri açısından incelenecektir. Böylelikle 1950’li yılların hapishane ve mahkûm hayatına dair bilgiler gerçekçi özellikleriyle ortaya çıkarılacaktır. Bunlara bağlı olarak çalışmanın amacı, Mapusane Çeşmesi’ni yeniden tanıtmak ve Türk edebiyatı tarihinde edineceği konumla ilgili çeşitli değerlendirmelerde bulunmaktır.

Erişime Açık
Görüntülenme
94
24.01.2023 tarihinden bu yana
İndirme
1
24.01.2023 tarihinden bu yana
Son Erişim Tarihi
04 Aralık 2024 20:50
Google Kontrol
Tıklayınız
Tam Metin
Tam Metin İndirmek için tıklayın Ön izleme
Detaylı Görünüm
Eser Adı
(dc.title)
Hapishaneden Cezaevine: Adnan Veli Kanık’ın Mapusane Çesmesi Adlı Eserinde Kamusal Bir Mekân Olarak Hapishane ve Mahkûm Hayatı
Eser Sahibi
(dc.contributor.author)
MUSTAFA TEMİZSU
Yayın Tarihi
(dc.date.issued)
2021
Yayıncı
(dc.publisher)
Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi
Tür
(dc.type)
Makale
Özet
(dc.description.abstract)
Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının unutulmuş isimlerinden biri olan Adnan Veli Kanık, eserlerinin önemli bir bölümü gazete ve dergilerde kalan mizahi öykü yazarlarından biridir. Edebiyat dünyasına ilk olarak gazetecilikle adım atan yazar, Akbaba, Dolmuş, Külâh, Papağan, Pardon, Taş-Karikatür, Tef ve Vatan gibi basın-yayın organlarında çeşitli yazılar kaleme almıştır. Edebiyat tarihi incelemelerinde ise Ahmet Rasim, Ercüment Ekrem, Hüseyin Rahmi ve Osman Cemal gibi öykücülerin devamı olarak görülmüş; öykülerinde yer alan tema, içerik ve üslup özellikleri bakımından bu isimlerin oluşturduğu geleneğin sürdürücüsü olarak yorumlanmıştır. Yazarın öykü-röportaj türündeki Mapusane Çeşmesi (1952) adlı kitabı, Türk edebiyatı tarihi açısından dikkate değer bir eserdir. Kitaptaki öykülerin temelde iki düzlem üzerine inşa edildiği söylenebilir. Bunlardan ilki mizaha dayalı öyküler, diğeri ise gerçekçi, dramatik öykülerdir. Mizaha dayalı öykülerde, dönem insanının hapishanedeki yaşam mücadelesi ince bir alay ve ironiyle ele alınır. Buradaki temel amaç, yoksulluk durumunun trajikomik yönlerinin yansıtılmasıdır. Dramatik yapıdaki öykülerde ise sözünü ettiğimiz insanların hayatları, gerçekçilik kaygısına bağlı olarak eleştirel bir bakışla, trajik olay ve durumlar açısından anlatılır. Bugüne değin detaylı bir incelemesi yapılmayan kitaptaki öyküler gerek mizahi gerekse dramatik özellikleriyle 1950’li yılların hukuk, adalet, devlet bürokrasisi ve toplumsal yapı açısından dikkate değer özellikler barındırmaktadır. Bu çalışmada, temelde konu ve izlek bakımından iki düzlem üzerine inşa edildiği tespit edilen Mapusane Çeşmesi, özellikle edebiyatın üretildiği bir mekân olarak cezaevi ve hükümlülerin bu mekânlardaki yaşam biçimleri açısından incelenecektir. Böylelikle 1950’li yılların hapishane ve mahkûm hayatına dair bilgiler gerçekçi özellikleriyle ortaya çıkarılacaktır. Bunlara bağlı olarak çalışmanın amacı, Mapusane Çeşmesi’ni yeniden tanıtmak ve Türk edebiyatı tarihinde edineceği konumla ilgili çeşitli değerlendirmelerde bulunmaktır.
Kayıt Giriş Tarihi
(dc.date.accessioned)
2023-01-24
Açık Erişim Tarihi
(dc.date.available)
2023-01-24
Yayın Dili
(dc.language.iso)
tr
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Edebiyat
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Anlatıbilim
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Adnan Veli Kanık
Atıf için Künye
(dc.identifier.citation)
Temizsu, M. (2021). Hapishaneden Cezaevine: Adnan Veli Kanık’ın Mapusane Çesmesi Adlı Eserinde Kamusal Bir Mekân Olarak Hapishane ve Mahkûm Hayatı. Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 10/26, s. 118-130.
Alternatif Yayın Başlığı
(dc.title.alternative)
From Old-Style Prison to New-Type Prison: Prison And Prisoner Life As A Public Space In Adnan Veli Kanık’s Work Titled Mapusane Çeşmesi
ISSN
(dc.identifier.issn)
2147– 5490
Yayının ilk sayfa sayısı
(dc.identifier.startpage)
118
Yayının son sayfa sayısı
(dc.identifier.endpage)
130
Dergi Adı
(dc.relation.journal)
Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi
Dergi Sayısı
(dc.identifier.issue)
26
Dergi Cilt
(dc.identifier.volume)
10
DOI Numarası
(dc.identifier.doi)
10.25068/dedekorkut459
Haklar
(dc.rights)
Open access
Tek Biçim Adres
(dc.identifier.uri)
https://hdl.handle.net/11469/3297
Analizler
Yayın Görüntülenme
Yayın Görüntülenme
Erişilen ülkeler
Erişilen şehirler
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında yükümlülüklerimiz ve çerez politikamız hakkında bilgi sahibi olmak için alttaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.

creativecommons
Bu site altında yer alan tüm kaynaklar Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Platforms