Gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını etkileyen faktörler: 2010-2019 dönemi The factors affecting foreing direct investments in developing countries: 2010-2019

ÖZETUluslararası finansal piyasalarda, 1980'den itibaren serbestleşme, teknolojik ilerlemeler ve sözü edilen bütün gelişmelere paralel şekilde de finans piyasalarının bütüncül hale gelmesi diğer bir ifadeyle küreselleşme benzeri yeni bir olgu oluşmuştur. Bilhassa, tasarruf açığı ve ödemeler dengesi problemleriyle karşı karşıya kalan gelişmekte olan devletler yurt dışından daha rahat kaynak elde edebilmek ve kalkınmalarını süratlendirmek maksadıyla 1980'lerin başından bu yana yabancı sermaye yatırımlarını kendi ülkelerine getirmek için önemli ölçüde çaba sarf etmişlerdi. Bu ülkelerin doğrudan yabancı yatırımı çekmek amacıyla rekabete girmeleri, doğrudan yabancı yatırımaların belirleyicileri hakkındaki çalışmaların hızlanmasına neden olmuştur. Bu çalışmada 2010-2019 arası dönemi kapsayan yıllık veriler kullanılarak, cari açığı fazla ve finansal kırılganlığı yüksek 10 gelişmekte olan ülkeye yönelik doğrudan yabancı yatırımları etkileyen faktörleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, pazar büyüklüğü, faiz ve enflasyon oranı, ortalama döviz kuru, ticari açıklık ve piyasa büyüklüğü değişkenleri kullanılarak FGLS (Feasible generalized Least Squres) yöntemi yardımıyla analize tabi tutulmuştur. Çalışmada ele alınan ülkeler için yapılan ampirik analiz sonuçlarına göre enflasyon, pazar büyüklüğü, faiz oranı ve ticari açıklık değişkenleri ile bağımlı değişken arasında zıt yönlü, altyapı ve döviz kuru değişkenleri ile bağımlı değişken arasında aynı yönlü bir bağlantı olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, altyapı, döviz kuru ve ticari açıklık değişkenlerinin çok yüksek derecede anlamlı olup, bağımlı değişkeni açıkladığı görülmüştür.ABSTRACTNew phenomena such as liberalization, technological advances and the integration of financial markets, in other words, globalization, have occurred in international financial markets since 1980, in parallel with all the mentioned developments. In particular, developing countries faced with savings deficit, balance of payments problems have efford for getting foreing direct invest to their country significantly since the beginning of the 1980s in order to obtain funds, new technology, skilled workforce from abroad more easily and to accelerate their development. With they have been at competition eachother, researchs about determinants about foreing direct invest become popular. In this study, the factors affecting Foreign Direct Investments (FDI) for ten developing countries (Argentina, Brazil, Chile, Colombia, Egypt, Arab Rep., Indonesia, India, Mexico, South Africa, Turkey) tried to be determined by using annual data covering the period 2010-2019. In this direction, variables such as market size, inflation rate, interest rate, trade openness, exchange rate and infrastructure development were applied. Within the scope of the study, the factors that are expected to lead the FDI are tried to be determined with the help of panel data and FGLS (Feasible generalized Least Squres) estimator and necessary conclusions are drawn with the results obtained. The results show that inflation , market size,interest rate were found negative affect otherwise infrastructure, exchange rate were found positive affect on FDI.