İzmir ili Selçuk ilçesi'nin tarımsal ekoturizm (Çiftlik turizmi) potansiyeli Agricultural ecotourism potential of İzmir province Selçuk district

ÖZETSon yıllarda ekoturizmde görülen olumsuz uygulamalar, ekoturizm felsefesinin sorgulanmasına ve yeni alternatif arayışlarına yol açmıştır. Bu kapsamda ortaya çıkan tarımsal ekoturizm, doğal ortamın sunduğu imkânları, bölge insanının kültürünü ve tarımsal geleneklerini turizme kazandıran bir turizm türüdür. Tarımsal ekoturizm kavramı Türkiye'de yeni tanınmaya başlayan bir kavram olup, resmi kurumların tarımsal ekoturizmin sürdürülebilirliği için gerekli düzenlemeleri henüz yeterli düzeyde gerçekleştirmediği görülmektedir. Kavramsal olarak içeriğinde doğal kaynaklar, yerel kültür ve kırsal yaşantı barındırmasına rağmen ekoturizme alternatif olarak tarımsal ekoturizm kavramının ortaya atıldığı gözlemlenmiştir. Tarımsal ekoturizm faaliyetlerinin ekoturizm kurallarına uygun, etkin ve verimli bir şekilde kullanılmaması halinde tarımsal kaynaklarda tükenme, yerel tarım kültüründe ve kırsal tarım yaşantısında olumsuz değişimlere neden olma gibi sonuçlar, tarımsal ekoturizmin kendi kendisini tüketmesi ve amacından sapması anlamına gelmektedir. Bu çalışmada tarımsal ekoturizm hakkında halkın bilgi düzeyine ilişkin olarak İzmir ili Selçuk ilçesi örneğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında bölgenin coğrafi konumu, tarihi, ulaşım, iklim, jeolojik yapı, topoğrafya, toprak ve bitki örtüsü, hidrografik özellikleri, tarım, fauna, nüfus yapısı ve turizm özellikleri dikkate alınmıştır. Metodolojik olarak literatür tarama ve yapılandırılmış görüşme yöntemleri kullanılarak bölgeye ait yapılan araştırmalara ve raporlara erişim sağlanmış ve bu kaynaklardan derleme yapılmıştır. Ayrıca halkın tarımsal ekoturizm hakkındaki bilgilerini ölçmek adına yapılandırılmış görüşme çalışması yapılmıştır. Yapılandırılmış görüşme sonuçlarına göre katılımcıların yarıya yakınının Selçuk ilçesinde yaşadıkları, 60,4'ünün ekoturizmi stresten kaçış ve rahatlama sağlayan turizm olarak tanımladıkları, 83,0'ünün daha önce tarımsal ekoturizm faaliyetinde bulunmadıkları ve 69,8'inin Selçuk'ta herhangi bir ekoturizm faaliyeti hakkında bilgilerinin olmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca katılımcıların 91,5'inin tarımsal ekoturizm faaliyetinde bulunmanın mutluluk vereceğini düşündüğü, 83,0'ünün çiftçilerin yetiştirdikleri tarım ürünlerinin yanında turizmden gelir elde etmelerinin faydalı olacağını düşündüğü ve 84,9'nun tarımsal ekoturizm aracılığıyla yetiştirilen tarım ürünlerinin aracısız olarak tüketiciye ulaştırılmasının faydalı olacağını düşündüğü belirlenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda bölgenin tarımsal ekoturizm açısından büyük potansiyeli olduğu belirlenmiştir.ABSTRACTThe negative practices seen in ecotourism in recent years have led to the questioning of ecotourism philosophy and the search for new alternatives. Agricultural ecotourism, which emerged in this context, is this type of tourism that brings the opportunities offered by the natural environment, the culture and agricultural traditions of the people of the region to tourism. The concept of agricultural ecotourism is a concept that has just begun to be recognized in Turkey, and it is seen that official institutions have not yet made the necessary regulations for the sustainability of agricultural ecotourism. Although it contains natural resources, local culture and rural life conceptually, it has been observed that the concept of agricultural ecotourism has been put forward as an alternative to ecotourism. The results of agricultural ecotourism activities such as depletion of agricultural resources, causing negative changes in local agricultural culture and rural agricultural life mean that agricultural ecotourism consumes itself and deviates from its purpose. In this study, it is aimed to examine the example of Selçuk district of İzmir province regarding the level of knowledge of the people about agricultural ecotourism. Within the scope of this purpose, the geographical location, history, transportation, climate, geological structure, topography, soil and vegetation, hydrographic features, fauna and population structure of the region were taken into consideration. Methodologically, by using literature review and structured interview technique, access to the researches and reports of the region was provided and compilations were made from these sources. In addition, a structured interview technique was conducted to measure the knowledge of the people about agricultural ecotourism. According to the results of the structured interview technique, 43.4 of the participants live in Selçuk district, 67.0 have not done any tourism activities before, 60.4 define ecotourism as tourism providing escape from stress and relaxation, 69.8 It was determined that they did not have any information about any ecotourism activity in Selçuk and 58.5 did not have any information about agricultural ecotourism activities. According to the results of the studies, it has been determined that the region has a great potential in terms of agricultural ecotourism.