İzmir ve çevresinde melâmîlik Malamatiyya in and around İzmir

ÖZETBu çalışma İzmir ve çevresindeki melâmîlik anlayışını, İzmir’deki günümüz şahsiyetlerini ve günümüz ile ilk iki dönem melâmet düşüncesinin benzer ve farklı yönlerini araştırmayı amaçlamaktadır. Melâmîlik, iyi davranışları açıklamaktan ziyade, kötü davranışları ortadan kaldırmayı ifade etmektedir. Melâmetin düşünce tarzının temelinde riya, kendini beğenme ve kibir gibi kötü hasletlerden sakınma bulunmaktadır. Bu özellikleri ile melâmîler halleri, davranışları, sözleri ve anlayışlarıyla dış görünüşlerinden iç halleri belli olmayan bir zümredir. Toplum içerisinde kılık-kıyafet ve görünüşle ayırt edinmemeyi anlayışlarının esası olarak belirlemişlerdir. Melâmîlik üç dönemde ele alınan bir anlayış/meşrep/tarikattır. İlk dönem melâmiliği Nîşâbur’da yaşayan Hamdûn Kassâr ve arkadaşlarının oluşturduğu Melâmiyye-i Kassâriyye, ikinci dönem Hacı Bayrâm-ı Velî’nin halifelerinden Dede Ömer Sikkînî ile oluşan Melâmiyye-i Bayrâmiyye, üçüncü dönem ise Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî ile başlayıp günümüzde de devam eden Melâmiyye-i Nûriyye’dir.ABSTRACTThis study aims to research the understanding of melâmet in Izmir and its surroundings, today's melâmî personalities in Izmir, and similar and different aspects of today's and the first two periods' melâmet thought.Melâmî culture expresses the elimination of bad behavior rather than explaining the good. The basis of melâmet is the avoidance of bad traits such as hypocrisy, self-conceit, and arrogance. With these characteristics, the melâmîs are a group whose inner states cannot be known from their outer appearances with their attitudes, behaviors, words, and thoughts. As the basis of their understanding, they have determined not to be distinguished by their dressings and appearance in society.Melâmî culture is an understanding/discretion/tariqa that is dealt with in three periods. The first period was Melâmiyye-i Kassâriyye, which was formed by Hamdun Kassar and his friends who used to live in Nishapur, the second-period Melâmiyye-i Bayrâmiyye, which was formed by Dede Ömer Sikkînî, one of the caliphs of Haci Bayram-ı Veli, and the third period, Melâmiyye-i Nûriyye, which continues today, began with Muhammed Nûru'l-Arabi.