Şeriye scillerine göre Manisa’da sosyal değişim ve evlilik kalıpları (1710-1750)

ÖZET17. ve 18. yüzyıllar Osmanlı tarihçiliğinde son yıllarda yoğunlaşılan bir dönem olmasına rağmen halen tam aydınlatılamayan meseleleri içerisinde barındırmaktadır. Özellikle çalışmaların esas yoğunluğunun 16. ve özellikle 19. yüzyıllarda olduğu göz önünde bulundurulduğunda bu durum daha net bir şekilde görülecektir. Osmanlı Manisa’sında evlilik kalıpları, mihr ödemeleri ve demografik trendlere vurgu yapan bu tez, bu anlamda 18. yüzyıl Osmanlı tarihine küçük bir katkı sağlamak amacıyla kaleme alınmıştır. İmparatorluğun kriz ve dönüşüm dönemi olarak adlandırılan yüzyılların, hala içeriği tam olarak doldurulamamış, kriz ve dönüşümün toplumsal katmanlara ne derece yansıdığı tartışılmamıştır. Ancak, İmparatorluğun tarihinin alttan okunmasıyla erken modernlikten, moderniteye geçiş anlaşılabilecektir. Bu anlamda toplumun en küçük birimini yansıtan ailenin anlaşılmasının değeri bir kat daha artmaktadır. Bu sebeple, evlilik kalıpları, çocuk sayıları, kadınların aldıkları ve erkeklerin ödedikleri mihr bedellerindeki değişimler erken modernlikten, moderniteye geçiş aşamasında oldukça önemli roller oynamaktadır. Bireylerin eş seçimlerini yaparken neleri göz önünde bulundurdukları, mihrin hukuki anlamlarından daha ziyade pratik yaşamda ne anlama geldiği çalışmanın temel sorunlarındandır.ABSTRACTDespite being a developing scholarly area in recent years, Ottoman historiography of 17th and 18th centuries still contains great deficiencies. Considering that the main emphasis of existing works is particularly on the developments of the 16th and 19th centuries, the historiographic lacuna regarding the eighteenth century became more visible. With a special emphasis on marriage patterns, mahr payments and demographic trends in Manisa during the 18th century, this thesis, in this regard, aims to provide a small contribution to the Ottoman historiography of 18th century. As most of the existing studies do not discuss the societal patterns of the crisis or transformation period of the Empire in the eighteenth century, they neglect the impact of the political transformation on the social fabric. In fact, the changing demographical patterns and the transition from the early modern period to modernity could be conceptualized through the bottom-up perspective. Understanding the metamorphosis of the family as a smallest unit of the society is thus essential to construct the linkages between the large-scale socio-economic changes and demographic transformation. For this reason, the changing marriage patterns, the number of children, the variances in the mahr payments indeed played important roles in the transition from early modern era to modern age.