Hakîm Senâî’nin “Akılnâme” adlı eseri

ÖZETBu çalışma hicri V/VI asırları arasında yaşamış olan sûfi şair Hakîm Senâî’nin hayatını, eserlerini, etkilerini ve Akılnâme adlı eserindeki tasavvufî kavramların tespitini ve bunların Tasavvuf Tarihi açısından değerlendirilmesini içermektedir.Gazneliler devrinde yaşamış olan Hakîm Senâî, tasavvuf açısından son derece önemli bir şahsiyettir. Zira o, tasavvufî mesnevinin kurucusu sayılmış, didaktik şiiri, tasavvufî içerikle ilk defa o birleştirmiş ve Şiirde kalenderiyyât tarzını ilk defa o kullanmıştır. Böylelikle başta Ferîdüddin Attâr ile Mevlânâ olmak üzere Sa‟dî-i ġirâzî ve Hâfız gibi birçok sûfi şaire hem şairlik hem de tasavvufî yönüyle tesir etmiş ve ilham kaynağı olmuştur. Hatta Mevlânâ eserlerini yazdırırken, sohbet ve vaaz ederken Senâî’nin eserlerinden sıklıkla yararlanmıştır. Mesnevî’nin yazılmasında da Senâî’nin büyük bir payı vardır.ABSTRACTThis study aims to examine the life, works, and effects of the Sufi poet Hakim Sanai, who lived during the fifth and sixth centuries Hijri, and the mystical concepts in his work known as Aqlnâme and to evaluate them in terms of the history of Sufism.Hakim Sanai, who lived in the period of the Ghaznavids, is an extremely important person in mysticism. Considered the founder of mystical masnavi, he combined didactic poetry with mystical content for the first time and used the kalenderiyyât style in poetry for the first time. Thus, many Sufi poets such as Attar, Rumi, Saadi Shirazi and Hafez, were influenced and inspired by both his poetry and mystical methods. In fact, while writing, conversing and preaching, Mevlana often used Sanai's works. Sanai made a great contribution to the writing of the Masnavi.