Türkiye’de dış borçların sürdürülebilirliği

ÖZETTürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası son yıllarda döviz kurlarını istikrara kavuşturmak için rezervlerini satarak döviz piyasasına yoğun müdahalelerde bulunmaktadır. Yüksek dış borcun yanı sıra merkez bankasının azalan döviz rezervleri, Türkiye'de dış borcun sürdürülebilirliği konusunda hararetli bir tartışmanın ortaya çıkması ile sonuçlanmıştır. Beş kısımdan oluşan bu tezin amacı, Türkiye'de dış borçların sürdürülebilirliğini incelemektir. Birinci bölümde, borç, dış borç ve dış borcun sınıflandırılması ile ilgili temel kavramsal çerçeveler sunulmuştur. Sonrasında ise sürdürülebilirlik kavramı iki boyutta ele alınmıştır. Sürdürülebilirlik kavramının ilk boyutu, bazı borç servis kapasitesi göstergelerine dayanırken ikincisi zamanlar arası bütçe kısıtı analizine odaklanır. Tezin ikinci bölümü ise, Türkiye'de dış borçların sürdürülebilirliğine ilişkin özet bir literatür incelemesine ayrılmıştır. Üçüncü bölümde, makalenin veri seti ve kullanılan ekonometrik metodolojiler özetlenmiştir. Dördüncü bölüm, tezin ekonometrik modelinden elde edilen ampirik sonuçları sunmakta ve tartışmaktadır. Söz konusu ampirik sonuçlar, Türkiye'deki dış borcun 2008-2019 döneminde sürdürülebilir olduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, göz önüne alınan borç servisi kapasitesi göstergeleri, Türkiye'nin dış borç servis kapasitesinde 2019'dan bu yana oldukça önemli bir bozulma olduğunu kuvvetle ima etmektedir. Son olarak, beşinci bölüm ise genel bir değerlendirme yapmak suretiyle çalışmayı sonlandırmaktadır.ABSTRACTOver the past few years, the Central Bank of the Republic of Turkey has heavily intervened in the foreign exchange market by selling its reserves to stabilize the exchange rates. Along with the high level of external debt, the diminishing foreign exchange reserves of the central bank results in a heated debate over the external debt sustainability in Turkey. The purpose of this thesis, which consists of five sections, is to examine whether the external debt in Turkey is sustainable. In the first section, the basic conceptual frameworks of debt, external debt, and the classification of external debt are presented. Afterward, the concept of sustainability is discussed in two dimensions. While the former dimension of the sustainability concept relies on some debt service capacity indicators, the latter focuses on the intertemporal budget constraint analysis. The second section of the thesis is reserved for a brief overview of the literature on external debt sustainability in Turkey. In the third section, the dataset of the paper and the econometric methodologies employed are summarized. The fourth section presents and discusses the empirical results from the econometric model of the thesis. The empirical results reveal that the external debt in Turkey is sustainable over the period 2008-2019. However, the debt service capacity indicators strongly imply that there has been a quite significant deterioration in the capacity of Turkey’s external debt service since 2019. Finally, the fifth section concludes the thesis with a general overview.