İbnu’ş-Şecerî ve El-Emâlî adlı eserinin belâgat açısından incelenmesi

ÖZETBu çalışmamızda Arap dili alanında yazılmış en önemli emâlî türü eserlerdenolan İbnu’ş-Şecerî’nin el-Emâlî adlı eseri ele alınmıştır. Yazdırmak, dikte ettirmek anlamlarına gelen imlâ kelimesinin çoğulu olan emâlî genel olarak şu şekilde tarif edilebilir: “Bir âlimin belli günlerde başta hadis olmak üzere Arap dili, tefsir, fıkıh ve diğer ilimlerle ilgili bilgilerini ders halkasındaki öğrencilerine yazdırmasıyla ortaya çıkan bir eser türüdür.” Muhaddislerden sonra en çok emâlî türü eser ortaya koyanlar Arap dili âlimleridir. Bu âlimler eserlerinde lugat ve nahiv konularını esas almakla birlikte imlâ esnasında kimi zaman ayetlerin tefsirine, hadislerin şerhine ve meşhur şairlerin şiirlerine de yer vermişlerdir. Bu anlamda İbnu’ş-Şecerî de el-Emâlî’sinde başta sarf, nahiv ve belâgat olmak üzere Arap dilinin bütün alanlarına değinmiştir.ABSTRACTThis study deals with al-Amālī of Ibn al- Shajarī which is one of the mostimportant examples of them. Amālī, which is plural of imlā that means dictation, is a kind of book which is written by the author’s students. It includes information about (mostly) hadith, Arabic language, interpretation of Qur’an, Islamic law and other religious sciences. In perspective of number, the second most written Amālī works are belongs to Arabic scholars after hadith scholars. The Arabic scholars mostly mentions about lexicology, grammar and in addition these two topics interpretations of ayahs, explanations of hadiths, wise words and poems of Arabic philosophers, poets and preachers. In this sense, al-Amālī of Ibn al- Shajarī mentions every aspects of Arabic language mainly notably morphology, syntax, rhetoric.