Karar verme kuramları çerçevesinde 2003 Irak işgali sürecinde Türk dış politikası

Körfez Krizi süresince (1990-1991 yıllarında ve 2003 sonrasında krizler)
Türkiye’nin 1923’ten beri uygulamaya çalıştığı komşu devletlerin içişlerine
müdahale etmeme ve bölgede uzlaştırıcı, çözüm arayıcı bir dış politika izlemesi,
başta Kitle İmha Silahlarını (KİS) bahane ederek Ortadoğu’ya yerleşmek niyetinde
olan Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere diğer Batı’lı ülkelerce sürekli
sorgulanmış, Türkiye Irak operasyonuna çekilmeye çalışılmıştır. Mart 2003’de
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından tezkere için onay verilmemesi ile
sonuçlanan karar süreci sonrasında Türkiye üzerinde yoğun baskılar meydana
gelmiş, Türkiye bu dönem itibarıyla Batı ile bir nevi eksen kayması yaşamıştır.
2003-2011 döneminden itibaren daha proaktif, “Komşu ülkelerle sıfır sorun”
gözeten ve dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun akademik olarak
tanımladığı “Stratejik Derinlik” doktrini çerçevesinde yeni bir dış politika
uygulanmaya başlanmış ve bu günümüze kadar devam etmiştir. Aynı zamanda
Türkiye, meşruiyet üzerine inşa edilmiş, mevcut dengeleri dikkate alan ve kendi
güvenlik ve istikrarının bölgesindeki güvenlik ve istikrara bağlı olduğunu bilen ilkeli
tutumuyla gerek komşularıyla gerekse bölgesinde sürdürülebilir bir barış, güvenlik
ve huzur ortamının yaratılması ve idame edilmesine yönelik bir dış politika anlayışını
devam ettirmeye çalışmıştır.
Bu tez çalışmasında, asıl hedef Körfez krizi süresince bir yandan komşu ve
Ortadoğu’da aynı çoğrafyayı paylaşan ülkelerle barış ve huzur içinde yaşama arzusu
güdülürken, diğer yandan başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere
Batı’nın bölge üzerindeki emelleri doğrultusundaki politikaları ve uygulamaları ile
çatışabilecek kendi bekasının/çıkarlarının temini için muhalefet etmek zorunda kalan
Türkiye’nun karar mekanizmasını işletirken karşılaştığı sorunları ve çözüm tarzlarını
ortaya koymaktır.