Yoğun bakım hemşirelerinin hastaların psikolojik bakım gereksinimlerini belirlemeye ve uygulamaya yönelik görüşlerinin incelenmesi

Bu çalışma, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma
Hastanesi Yoğun Bakımlarda çalışan hemşirelerin, hastaların psikolojik bakım
gereksinimlerine ilişkin farkındalıklarını değerlendirmek amacıyla planlanmıştır.
Araştırma Durum-Bütüncül Tek Durum deseni olarak tasarlanmıştır. Araştırmada
veriler nicel ve nitel olmak üzere iki aşamada toplanmıştır. Nicel veriler, İzmir Kâtip
Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yoğun Bakım
Üniteleri‟nde çalışan 112 hemşireden tanıtıcı bilgi formu ile toplanmıştır. Nitel
verilerin elde edilmesi için, nicel araştırma yöntemiyle elde edilen bulgulardan
yararlanılmıştır. Bu bağlamda, amaçlı örneklem yönteminden maksimum çeşitlilik
örneklem yöntemine göre 15 hemşire seçilerek, yarı yapılandırılmış görüşme formu
ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Görüşmelerde yazılı ve sözlü onam alınarak,
ses kayıt cihazı kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler içerik analiz
yöntemiyle analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, yoğun bakım hemşirelerinin
hastaların psikolojik bakım gereksinimleri ve uygulamaya yönelik görüşleri “yoğun
bakımda psikolojik bakım”, “iletişim”, “hasta tepkileri” ve “psikolojik sorunlara
yaklaşım” olmak üzere 4 ana tema olarak belirlenmiştir. Hemşireler yoğun bakım
hastalarında, deliryum, oryantasyon bozukluğu, ajitasyon, kendisine-çevresine zarar
verme, anksiyete, huzursuzluk, korku, ümitsizlik, çaresizlik ve depresyon gibi
psikolojik semptomları gözlemleyip, tanımlayabilmektedir. Psikolojik sorunu
çözümlemek için de, hastalarla iletişim kurduklarını, sağlık çalışanından uzman
desteği almaya gereksinim duyduklarını, hastayı bilgilendirme ve ilaç yönetimi
konusunda destek aldıklarını belirtmişlerdir. Yoğun bakım hastalarına psikolojik
bakımı hemşirelerin %66,7‟si hemşire tarafından ve bunların %53,3‟ü KLP hemşiresi
ve %13‟ü ise uzman psikiyatri hemşiresi tarafından verilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Hemşirelerin psikolojik bakım gereksinimlerini, tanıdıkları ve farkında oldukları
ancak bunları uygulamaya aktaramadıkları görülmektedir. Bunun sebebinin bu
konuda bilgilerinin yetersiz olması, yoğun iş temposu, uzun mesai saatleri, ortamının
stresli olmasından dolayı olduğu düşünülmektedir. Bu noktada bu birimlerde
psikolojik bakım verme konusunda uzman KLP hemşirelerinin istihdam edilmesi
önerilmektedir.