Diyabetik nöropatik ağrının depresyon ve yaşam kalitesi üzerine etkisinin incelenmesi

Amaç: Bu çalışma; diyabetik nöropatiye bağlı ağrının depresyon ve yaşam kalitesi üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla yapıldı.
Materyal ve Method: Araştırma; Mart/2016-Mayıs/2016 tarihleri arasında, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları Kliniği, Endokrinoloji Kliniği ve Dâhiliye Polikliniği’nde gerçekleştirildi. Veri toplama aracı olarak; Diyabetli Birey Tanılama Formu, LANSS (Leeds Nöropatik Semptom ve Bulgu Değerlendirme Testi), Beck Depresyon Ölçeği (BDI), Yaşam Kalitesi Ölçeği EORTC QLQ-C30 kullanılmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotlarından ortalamanın yanı sıra, ikili grupların karşılaştırılmasında dağılım normal olmadığı için Mann Whitney U-Testi; ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında da Kruskal Wallis H-Testi kullanılmıştır. Analizlerde normallik sınaması için Anderson-Darling Test İstatistiği kullanılmıştır. Çalışma verilerindeki ilişki arayıcı analizlerde ise Spearman ilişki katsayıları analizi kullanılmıştır.
Bulgular:40 diyabetik nöropatik ağrısı olan birey ile yürütülen bu çalışmada; bireylerin %57.5’i 44-54 yaş aralığında, %30’u 55-65 yaş aralığında ve %12.5’i de 66aş aralığındadır. Çalışmaya; 25’i kadın, 15’i erkek katılmıştır. Katılanların %65’i evlidir. Çalışmaya katılanların %47,5’i ilkokul mezunu olup, bu oranı %27,5 ile ortaokul takip etmektedir. Diyabetli bireylerin %50’si 6-10 yıl, %40’ı da 11 yıldan uzun süredir diyabetli olduğu ve bu grubun %55’inin de insülin tedavisi, %25’indeoral anti-diyabetik (OAD) tedavisi aldığı belirlenmiştir. Diyabetli bireylerin LANSS ağrı skalası ortalama değeri 9.83 olarak bulunmuştur. Bu bireylerin LANSS ağrı skalasındaaldıkları en düşük puan 0 ve en yüksek puan ise 16’dır. Bu da bize LANNS ağrı skalası ortalama değerinimedyan değerin üstünde çıktığını göstermektedir. Diyabetli bireylerinBECK depresyon ölçeği ortalama puanı 18.03 olarak elde edilmiştir. Bu bireylerin BECK depresyon ölçeğinden aldıkları en
66
düşükpuan 0 ve en yüksek puan 49 olarakhesaplanmış ve bu puan medyan değeri ortalama değerin altında kalmıştır. Diyabetli bireylerin EORTC yaşam kalitesi ölçeğini ortalama puanı 612 olarak hesaplanmıştır. EORTC ölçeğinin en düşük puanı 479,8 ve en yüksek puanı 998,0 olarak hesaplanmıştır. Bu ölçek de de medyan değeri ortalamanın altında kalmıştır.
Sonuç: Diyabetik Nöropatik ağrısı olan bireylerin LANSS Ağrı Skalası ile EORTC Yaşam Kalitesi ölçeği arasındaki ilişki katsayısı anlamlı çıkmıştır. Buna göre iki ölçek arasında pozitif yönlü ve güçlü sayılabilecek bir ilişki vardır (r=0.671, p=0.000 <=0.05.). Nöropatik ağrısı olan bireylerin BECK depresyon ölçeği ile EORTC Yaşam Kalitesi ölçeği arasında ise anlamlı bir ilişki bulunamazken, (r=0.097, p=0.551>=0.05.), LANSS Ağrı Skalası ile BECK depresyon ölçeği arasında pozitif yönlü ancak zayıf düzeyde bir ilişki vardır (rs=0.312, p=0.050 ==0.05).