Sağlık hizmeti kullanıcılarının informal ödeme yapma nedenleri ve informal ödemelere yönelik tutumları : İzmir İli Örneği

Bu çalışma, sağlık hizmeti kullanıcılarını informal ödeme yapmaya yönelten unsurları ve sağlık hizmeti kullanıcılarının bu ödemelere yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Nicel yöntemin benimsendiği araştırma kapsamında, anket yöntemiyle veri toplanmıştır. Çalışmanın evrenini, İzmir’de yaşayan ve herhangi bir sağlık kurum/kuruluşundan sağlık hizmeti alan 18 yaş ve üzeri bireyler oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi, +/-0,05 hata toleransı ve %95 güven düzeyinde 384 kişi olarak hesaplanmıştır. Araştırmaya katılmayı kabul eden 425 kişi ile anket yapılmıştır.
Katılımcıların tanımlayıcı özelliklerine göre informal ödeme yapmaya yönelten unsurlar arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını incelemek amacıyla yapılan analiz sonucunda; cinsiyet, medeni durum, yaş, sağlık hizmeti alımında kullanılan finansman türü değişkenlerine göre informal ödeme yapmaya yönelten unsurlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmazken; eğitim düzeyi, gelir düzeyi, iş, informal ödeme yapmış olup olmama durumu ve informal ödemelere ilişkin düşünce değişkenlerine göre informal ödeme yapmaya yönelten unsurlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır.
Katılımcıların tanımlayıcı özelliklerine göre informal ödemelere yönelik tutum arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını incelemek amacıyla yapılan analiz sonucunda; cinsiyet, medeni durum, yaş, sağlık hizmeti alımında kullanılan
finansman türü, eğitim düzeyi, gelir düzeyi, iş, informal ödeme yapmış olup olmama durumu ve informal ödemelere ilişkin düşünce değişkenlerine göre informal ödemelere yönelik tutum arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır.
Araştırma sonucunda informal ödeme yapmaya yönelten unsurlar ve informal ödemelere ilişkin tutum arasında zayıf, pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. İnformal ödemelere yönelten unsurların, informal ödemelere ilişkin tutum üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Bireyler daha iyi, kaliteli ve hızlı hizmet almak, tanınan bir doktor tarafından teşhis/tedavi hizmeti almak, hizmet alırken sıra beklememek gibi nedenlerle informal ödeme yapmaktadırlar. Bu nedenler, bireylerin informal ödemelere yönelik tutumlarını da etkilemektedir. İnformal ödeme yapmaya yönelten bu unsurları iyileştirmeye yönelik yapılacak sağlık reformları, bu tür ödemelerin azaltılmasında etkili olabilir.