Cüce karides (Neocaridina davidi) yetiştiriciliğinde sıcaklığın üremeye etkisi

Tüm dünyada insanların akvaryumlara karşı olan ilgisi oldukça artmaktadır. Akvaryum hobicileri balıklara ve bitkilere alternatif olarak omurgasız canlılara da yönelmişlerdir. Omurgasız canlıların en popüler olanları ise cüce karideslerdir. Karideslere olan bu ilgi üreticilerin de dikkatini çekmiş ve böylece cüce karidesler ticari bir önem kazanmışlardır. Bu türlerin en önemlilerinden biri de kiraz karides olarak bilinen Neocaridina davidi’dir. Ticari amaç düşünüldüğünde dişi sayısı büyük bir önem kazanmaktadır ve bu sebeple canlıların sıcaklığa bağlı olarak cinsiyetlerinin şekillenip şekillenmediği araştırmacıların her zaman ilgisini çekmiştir.
Yapılan bu denemede; yaşama koşulları ve üretimi kolay olduğu için Neocaridina davidi türü ele alınmıştır. Çalışma; üç farklı sıcaklıkta (20, 23 ve 26°C) muhafaza edilen kiraz karideslerde (N. davidi) sıcaklığın; cinsiyet oluşumuna, yaşama oranına, fekonditeye ve kuluçka süresine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Denemelerde toplam 270 dişi, 90 erkek olmak üzere 360 adet kiraz karides (N. davidi) kullanılmıştır. Öncelikle yumurta tutan dişiler ana tankla aynı sıcaklıktaki anaç kaplarına alınmıştır ve yumurtlama gerçekleşene kadar bu kaplarda tutulmuştur. Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra adetleri belirlenerek yavru kaplarına alınmış ve gelişmeleri bu kaplarda gözlenmiştir. Periyodik olarak sıcaklık, pH, iletkenlik ve TDS (toplam çözünmüş madde) değerleri ölçülmüştür. Yavruların kuluçka süreleri ve cinsiyet belirlenme süreleri bulundukları sıcaklığa göre değişim göstermiştir. Yaşama oranları cinsiyet belirleme esnasında yapılan sayımda belirlenmiştir. Elde edilen verilere göre; 20ºC’de alınan yavrularda %17,25 erkek, %82,75 oranla dişi, 23ºC’de alınan yavrularda %47,84 erkek ve %52,16 dişi, 26ºC’de alınan yavrularda %79,27’lik oranla erkek, %20,73 dişi olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç olarak bu çalışma ile sıcaklık değişiminin kiraz karideslerde dişi/erkek sayısını etkilediği, sıcaklık arttıkça yumurtadan çıkış süresinin kısaldığı ancak sıcaklığın fekonditeyi etkilemediği belirlenmiştir. Sıcaklık artışının popülasyonun dişi sayısını azalttığı açıktır. Bu çalışma göstermektedir ki, sıcaklık değerlerine müdahale ederek ticari üretimde istenilen yüksek dişi birey sayısının elde edilmesi mümkün olabilecektir. Bunun yanısıra; küresel ısınmanın söz konusu olduğu günümüzde doğal ortamda oluşacak sıcaklık artışının popülasyonun dişi sayısını azaltması kaçınılmazdır. Dolayısıyla gelecekte türün neslinin tehlike altına girme riski bulunmaktadır.