Girit İslam Emirliği (827-961)

Bu çalışma, IX. yüzyılın başlarında hüküm süren Emevî Emîri I. Hakem b.
Hişâm (H. 180-206/ M. 796-822) zamanında Endülüs’te meydana gelen bir
ayaklanma neticesinde İspanya’dan sürgün edilmiş bir grup Kurtubalı Müslümanın,
Doğu Akdeniz’de Bizans İmparatorluğu idaresindeki en büyük adalarından biri olan
Girit’i zaptederek burada tesis ettikleri ve aşağı yukarı 135 yıl sürecek Müslüman
hakimiyetini konu edinmektedir. Girit’te yerleşerek burada fiilen bağımsız, ismen
doğudaki her Müslüman devlet gibi Abbâsî halifesine tâbi bir emîrlik kuran Endülüs
asıllı bu Müslümanlar, bir ada devleti olmanın gereklerini yerine getirerek; yaklaşık
bir buçuk asır Doğu Akdeniz üzerinde Doğu Roma İmparatorluğu yani Bizans ile
Şiddetli bir nüfûz mücadelesi vermişlerdir. Girit Müslümanları sık sık Bizans
donanmalarıyla karşı karşıya gelmişler; hem Anadolu ve anakara Yunanistan
sahilleri, hem de diğer Ege adaları üzerine akınlarda ve hattâ kalıcı fetihlerde
bulunmuşlardır. Buna karşılık Bizanslılar da Müslümanların elinde bulunan ve
imparatorluk için ciddi bir tehdit oluşturan Girit üzerine zaman zaman büyük
kuvvetlerle seferler düzenlemişler ve adayı Müslümanlardan kurtarmaya
çalışmışlardır. Bu amansız mücadele, gerek dönemin Arap kaynakları gerekse Bizans
kroniklerinde yansımalarını bulmuştur. Çalışma, iki tarafın hem çağdaş tarihî hem de
coğrafî kaynaklarının titizlikle taranması ve incelenmesi sonucunda kaleme
alınmıştır.