Sultan El-Melik El-Eşref Şaban döneminde Memlûk Devleti (1363-1377)

Memlûk Devleti’nin XXII. sultanı olan el-Melik el-Eşref Şaban, 30 Mayıs
1363 tarihinde henüz on yaşındayken Memlûk tahtına çıkmıştır. Onun döneminin en
önemli özelliği saltanatının, başta kendisini tahta çıkaran Atâbek el-῾Asâkir Yelboğa
el-Ömerî ve daha sonra Esendemir en-Nâsırî, Olcay el-Yûsufî gibi büyük emirlerin
gölgesi altında geçmesidir. Sultan, üzerinde tahakküm kuran büyük emirlerin
isyanlarını bastırmasına rağmen; Yelboğa el-Ömerî’nin öldürülmesinin ardından
memlûkleri devamlı isyan ederek devlet içinde huzursuzluklara devam etmişlerdir.
Yelboğa el-Ömerî’nin öldürülmesiyle yaşanan iç karışıklıkların en önemli sonucu
Memlûk Devleti’nde Türk kökenli ümeranın zamanla hâkimiyetini kaybederek yerini
Çerkes Memlûklere bırakmasıdır.
Sultan Şaban döneminde yaşanan hadiselerin en önemlisi Haçlılar tarafından
gerçekleştirilen İskenderiye baskınıdır. 1291 yılında Akka’nın Memlûkler tarafından
ele geçirilmesi Haçlıların Memlûk topraklarındaki ticari faaliyatlerini sekteye
uğratıyordu. Papa’nın Memlûkler üzerine düzenleyeceği Haçlı seferine büyük destek
veren Kıbrıs Kralı I. Pierre de Lusignan Avrupalı devletlerden para, asker, silah
yardımı alarak 8 Ekim 1365’te Cuma günü İskenderiye’yi ele geçirdi. Tarihinin en
kanlı saldırılarıdan birine maruz kalan İskenderiye’de Haçlılar, sekiz gün boyunca
ele geçirdikleri 5 bin esir ve pek çok ganimetle geri döndüler. Bu saldırıya karşılık
olarak Sultan Şaban, Mısır ve Suriye’nin diğer bölgelerinde bulunan Hristiyanların
tutuklanmasını ve yağmalanan mallarının iadesini istedi.