Bu tez, Türkiye'deki tarım sektöründe yıllara göre tarım ürünleri üretici fiyat endeksini
analiz etmek amacıyla makine öğrenmesi yöntemlerini kullanmayı amaçlamaktadır.
Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi, tarımsal üretimin maliyeti ve tarım sektöründeki
fiyat dalgalanmalarının belirlenmesi açısından önemli bir göstergedir. Bu çalışma,
geleneksel istatistiksel yöntemlerin sınırlamalarını aşarak, makine öğrenmesi
algoritmalarının kullanılabilirliğini ve performansını araştırmaktadır.
İlk olarak, literatür taraması yapılarak tarım ürünleri üretici fiyat endeksi ve makine
öğrenmesi teknikleri hakkında kapsamlı bir değerlendirme sunulmuştur. Veri seti,
Türkiye'deki tarım ürünleri üretici fiyat endeksine ilişkin yıllık verilerin toplanmasıyla
oluşturulmuştur. Veri seti, gerekli ön işleme tekniklerini uygulamak için incelenmiş
ve temizlenmiştir.
Daha sonra, farklı makine öğrenmesi modelleri uygulanmış ve eğitim süreci
gerçekleştirilmiştir. Doğrusal regresyon, karar ağaçları, destek vektör makineleri,
yapay sinir ağları ve k-en yakın komşu gibi popüler makine öğrenmesi yöntemleri
kullanılmıştır. Modellerin performansı, doğruluk, hassasiyet, özgüllük ve F1 puanı
gibi metrikler kullanılarak değerlendirilmiştir.
Sonuçlar, makine öğrenmesi modellerinin tarım ürünleri üretici fiyat endeksi
tahmininde önemli bir başarı gösterdiğini göstermektedir. Özellikle yapay sinir ağları
modeli, en yüksek tahmin doğruluğuna sahip olmuştur. Makine öğrenmesi
yöntemlerinin kullanılmasıyla, tarım sektöründeki fiyat dalgalanmalarını tahmin
etmek ve tarımsal üretimin maliyetini analiz etmek için daha hassas ve etkili bir araç
sunulmaktadır.
Bu tez, Türkiye'deki tarım sektöründeki paydaşlar, politika yapıcılar ve araştırmacılar
için değerli bir kaynak olacaktır. Makine öğrenmesi yöntemlerinin tarım ürünleri
üretici fiyat endeksi analizindeki potansiyeli hakkında daha fazla bilgi sağlamakta ve
gelecekteki çalışmalar için bir temel oluşturmaktadır.
Eser Adı (dc.title) | Makine Öğrenmesi kullanılarak Türkiye'de Yıllara göre Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi Analizi |
Eser Sahibi (dc.contributor.author) | Süheyla Ezgi Büyükçapar |
Tez Danışmanı (dc.contributor.advisor) | Vahide BULUT |
Yayıncı (dc.publisher) | İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü |
Tür (dc.type) | Diğer |
Açıklama (dc.description) | Tezsiz Yüksek Lisans Bitirme Projesi |
Özet (dc.description.abstract) | Bu tez, Türkiye'deki tarım sektöründe yıllara göre tarım ürünleri üretici fiyat endeksini analiz etmek amacıyla makine öğrenmesi yöntemlerini kullanmayı amaçlamaktadır. Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi, tarımsal üretimin maliyeti ve tarım sektöründeki fiyat dalgalanmalarının belirlenmesi açısından önemli bir göstergedir. Bu çalışma, geleneksel istatistiksel yöntemlerin sınırlamalarını aşarak, makine öğrenmesi algoritmalarının kullanılabilirliğini ve performansını araştırmaktadır. İlk olarak, literatür taraması yapılarak tarım ürünleri üretici fiyat endeksi ve makine öğrenmesi teknikleri hakkında kapsamlı bir değerlendirme sunulmuştur. Veri seti, Türkiye'deki tarım ürünleri üretici fiyat endeksine ilişkin yıllık verilerin toplanmasıyla oluşturulmuştur. Veri seti, gerekli ön işleme tekniklerini uygulamak için incelenmiş ve temizlenmiştir. Daha sonra, farklı makine öğrenmesi modelleri uygulanmış ve eğitim süreci gerçekleştirilmiştir. Doğrusal regresyon, karar ağaçları, destek vektör makineleri, yapay sinir ağları ve k-en yakın komşu gibi popüler makine öğrenmesi yöntemleri kullanılmıştır. Modellerin performansı, doğruluk, hassasiyet, özgüllük ve F1 puanı gibi metrikler kullanılarak değerlendirilmiştir. Sonuçlar, makine öğrenmesi modellerinin tarım ürünleri üretici fiyat endeksi tahmininde önemli bir başarı gösterdiğini göstermektedir. Özellikle yapay sinir ağları modeli, en yüksek tahmin doğruluğuna sahip olmuştur. Makine öğrenmesi yöntemlerinin kullanılmasıyla, tarım sektöründeki fiyat dalgalanmalarını tahmin etmek ve tarımsal üretimin maliyetini analiz etmek için daha hassas ve etkili bir araç sunulmaktadır. Bu tez, Türkiye'deki tarım sektöründeki paydaşlar, politika yapıcılar ve araştırmacılar için değerli bir kaynak olacaktır. Makine öğrenmesi yöntemlerinin tarım ürünleri üretici fiyat endeksi analizindeki potansiyeli hakkında daha fazla bilgi sağlamakta ve gelecekteki çalışmalar için bir temel oluşturmaktadır. |
Kayıt Giriş Tarihi (dc.date.accessioned) | 2023-07-25 |
Açık Erişim Tarihi (dc.date.available) | 2023-07-25 |
Yayın Tarihi (dc.date.issued) | 2023 |
Tek Biçim Adres (dc.identifier.uri) | https://hdl.handle.net/11469/3492 |
Yayın Dili (dc.language.iso) | tr |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Makine öğrenmesi |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Tarım ürünleri |
Konu Başlıkları (dc.subject) | Tarımsal ekonomi |