GEÇ OSMANLI DÖNEMİNDE MODERNLEŞME VE AYDIN ZÜMRENİN TESİS EDİLİŞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Osmanlı İmparatorluğu’nun modernleşme serüveni, neticede Osmanlı’da aydın zümreyi tarih sahnesine çıkaran bir süreç olmuştur. Modernleşmeyi zorunluluk olarak deneyimleyen Osmanlı devleti, modernleşmeyi hızlandırmak ve geri kalmışlığın üstesinden gelebilmek adına yüzünü Batıya çevirerek, modernleşme deneyimini Batılılaşma olarak tecrübe etmiştir. Modernleşme cereyanı başladığında ise merkezileşmeye büyük bir önem atfedilmiş, merkezileşmeyi tesis edecek olan bürokrasi güçlendirilmiştir. Gerileme döneminin önüne geçebilmek ve modernleşme maksadıyla Batının kültürüne erişebilmek adına bir aydın zümreye ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyacı karşılamak adına eğitimli bir kadro olan memur-bürokrat bir sınıf tesis edilmiştir. “Osmanlı aydını” olarak addedilecek olan bu sınıf, modernleşme hamlelerinde devletin bekasını sağlama maksadı ile reformist bir tavırla yüzünü Batıya dönmüş, felsefi ve entelektüel tefekküre mesafeli oluşu ile öznel bir modernleşme tecrübesi sağlayamamıştır. Öznel bir modernleşme tecrübesine sahip olmayan Osmanlı’nın bu dönemde devlet tarafından tesis ettiği aydın zümre de otonom bir kimliğe sahip olamamış, modernleşmeyi faydacı ve araçsalcı bir tutumla gerçekleştirmeye çalışmış, “aydın” ve “entelektüel” kavramlarının ihtiva ettiği özellikleri sergilememiştir. Ekserisini memur ve bürokratların oluşturduğu Osmanlı aydın zümresi, devletin bekasının tesisi için reformist bir tavırla faaliyet sergileyen bir bürokratik apparatus özelliği teşkil eder.

Erişime Açık
Görüntülenme
32
06.03.2023 tarihinden bu yana
İndirme
1
06.03.2023 tarihinden bu yana
Son Erişim Tarihi
13 Ekim 2024 09:19
Google Kontrol
Tıklayınız
Tam Metin
Tam Metin İndirmek için tıklayın Ön izleme
Detaylı Görünüm
Eser Adı
(dc.title)
GEÇ OSMANLI DÖNEMİNDE MODERNLEŞME VE AYDIN ZÜMRENİN TESİS EDİLİŞİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Eser Sahibi
(dc.contributor.author)
AYŞE BURCU TULUMBACI
Tez Danışmanı
(dc.contributor.advisor)
SELİN ÖNEN
Yayıncı
(dc.publisher)
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Tür
(dc.type)
Yüksek Lisans
Özet
(dc.description.abstract)
Osmanlı İmparatorluğu’nun modernleşme serüveni, neticede Osmanlı’da aydın zümreyi tarih sahnesine çıkaran bir süreç olmuştur. Modernleşmeyi zorunluluk olarak deneyimleyen Osmanlı devleti, modernleşmeyi hızlandırmak ve geri kalmışlığın üstesinden gelebilmek adına yüzünü Batıya çevirerek, modernleşme deneyimini Batılılaşma olarak tecrübe etmiştir. Modernleşme cereyanı başladığında ise merkezileşmeye büyük bir önem atfedilmiş, merkezileşmeyi tesis edecek olan bürokrasi güçlendirilmiştir. Gerileme döneminin önüne geçebilmek ve modernleşme maksadıyla Batının kültürüne erişebilmek adına bir aydın zümreye ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyacı karşılamak adına eğitimli bir kadro olan memur-bürokrat bir sınıf tesis edilmiştir. “Osmanlı aydını” olarak addedilecek olan bu sınıf, modernleşme hamlelerinde devletin bekasını sağlama maksadı ile reformist bir tavırla yüzünü Batıya dönmüş, felsefi ve entelektüel tefekküre mesafeli oluşu ile öznel bir modernleşme tecrübesi sağlayamamıştır. Öznel bir modernleşme tecrübesine sahip olmayan Osmanlı’nın bu dönemde devlet tarafından tesis ettiği aydın zümre de otonom bir kimliğe sahip olamamış, modernleşmeyi faydacı ve araçsalcı bir tutumla gerçekleştirmeye çalışmış, “aydın” ve “entelektüel” kavramlarının ihtiva ettiği özellikleri sergilememiştir. Ekserisini memur ve bürokratların oluşturduğu Osmanlı aydın zümresi, devletin bekasının tesisi için reformist bir tavırla faaliyet sergileyen bir bürokratik apparatus özelliği teşkil eder.
Kayıt Giriş Tarihi
(dc.date.accessioned)
2023-03-06
Açık Erişim Tarihi
(dc.date.available)
2023-03-06
Yayın Tarihi
(dc.date.issued)
2022
Yayın Dili
(dc.language.iso)
tr
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Aydın
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Modernleşme
Konu Başlıkları
(dc.subject)
Batılılaşma
Tek Biçim Adres
(dc.identifier.uri)
https://hdl.handle.net/11469/3416
Analizler
Yayın Görüntülenme
Yayın Görüntülenme
Erişilen ülkeler
Erişilen şehirler
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında yükümlülüklerimiz ve çerez politikamız hakkında bilgi sahibi olmak için alttaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.

creativecommons
Bu site altında yer alan tüm kaynaklar Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Platforms