Tek parti dönemindeki muhalefet algısının bastırma-hoşgörü maliyetleri üzerinden analizi

ÖZETTürkiye Cumhuriyetinin tek parti deneyimini incelerken, Cumhuriyet Halk Fırkası’nın siyasal muhalefete ilişkin almış olduğu kimi kararlarda bir takım tutarsızlıklar göze çarpmaktadır. Bazı dönemlerde, demokratik olma iddiasında olan bir hükümetten bekleneceği biçimde muhalefete müsamaha gösterildiği, bazı dönemlerde ise aksi yönde bir tutumla muhalefetin sert biçimde bastırıldığı görülmektedir. Bu durum ilk bakışta bir tutarsızlık gibi görünse de, muhalefete yönelik algı ve tavır değişiminin altında bazı ince maliyet hesapları yatmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, demokratikleşmeyi Demokratik Elit Teorisi’ne uygun olacak biçimde ele almak, iktidarın dönemin değişen koşulları içerisinde muhalefete yönelik ne tür bastırma-hoşgörü maliyeti hesapları yaparak hareket ettiği incelemek ve muhalefetin iktidar tarafından hoş görüldüğü zamanların, demokratikleşme mi yoksa liberalleşme dönemi olarak mı görülmesi gerektiğini ortaya koymaktır.ABSTRACTWhile examining the single-party experience of the Republic of Turkey, a number of inconsistencies attract the attention in some decisions taken by the Republican People's Party about political opposition. In some periods, opposition is tolerated, as would be expected from a government that claims to be democratic and in some periods, opposition is severely suppressed with a contrary attitude. Although this may seems like an inconsistent at first glance, some subtle cost calculations lie behind the change in perception and attitude towards the opposition. The main purpose of this study are discussing democratization accomodately to Democratic Elite Theory, examining what kind of suppression-tolerance cost calculation government makes and acts to the opposition and indicating whether the times when the opposition is tolerated by the government, should be seen as period of democratization or liberalization.