Arap baharı sonrası Ortadoğu’daki statüko karşıtı yapılanmaların Türkiye’nin güvenlik stratejilerine etkileri

Bu tez çalışmasında, Arap Baharı sonrasında büyük öneme sahip Ortadoğu’da ortaya çıkan statüko karşıtı yapılanmaların Türkiye’nin güvenlik politikalarına etkileri anlatılmaya çalışılmıştır. Ortadoğu, sahip olduğu jeopolitik ve jeostratejik konumu nedeniyle tarih boyunca büyük devletlerin öncelikli hedefi olmuştur. Güvenlik ve güvenlik stratejileri tanımları yapılarak Türkiye’nin güvenlik stratejisinin inşasındaki anayasal süreç incelenmiştir. Türkiye’nin coğrafi boyutu, ulusal menfaatleri ve hedefleri doğrultusunda, ulusal güvenlik ortamını olumsuz etkileyen unsurlar belirtilmeye çalışılmıştır. Ortadoğu coğrafyası, en eski yerleşim yerlerinden biri olarak her dönemde önemli olmuştur. Bölgede yaşanılan süreçten her ülkenin etkilenmesiyle birlikte ülkelerin, kıtalar arasında bir köprü konumunda olan bu bölgede söz sahibi olabilmek için çok büyük mücadeleler vererek politikalar geliştirmiştir. Bölgemizde meydana gelen her türlü istikrarsızlık ve çatışma, başta bölge ülkeleri olmak üzere bölge dışı büyük güçler vasıtasıyla da tüm dünyayı etkileyen ve meşgul eden bir konu haline gelmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’den farklı olarak ABD, Rusya, AB’nin güvenlik stratejileri ile güvenlik tehditleri boyutuna yaklaşımları çalışılmıştır. Arap Baharı’ndan etkilenen bölge ülkelerine Türkiye’nin yaklaşımı sorgulanmıştır. Güvenlik stratejileri açısından birbirinden farklı pek çok risk faktörünü beraberinde getirmiştir. Türkiye gibi
V

stratejik açıdan önemli konuma sahip bir ülke için güvenlik, gündemi meşgul eden önemli bir hal almıştır. El-Kaide, DEAŞ, Hizbullah, Müslüman Kardeşler, PKK/PYD, El-Nusra, Özgür Suriye Ordusu, Sünni-Şii Çatışmaları gibi ortaya çıkan statüko karşıtı yapılanmalar bölgede mevcut fay hatlarına ve dinamiklere farklı boyutlar eklemiştir. Türkiye’nin bölgesel stratejisindeki güvenlik politikalarının baskın olacağı, her bir dinamiğin ağırlığının bölge ülkelerinde değişiklik göstereceği bakış açısıyla değerlendirilerek bu yöndeki soruların cevaplarına erişilmesi ve bu konudaki boşluğun doldurulması hedeflenmiştir.