HATİCE MERVE ÇALIŞKAN BAŞER

Makale | 2022 | Turkish Studies-Comparative Religious Studies17 ( 4 ) , pp.343 - 358

Zaman ilerledikçe sosyal, kültürel, siyasal, ekonomik pek çok alanda değişim meydana gelmektedir. Zamanla bu değişime ayak uydurmaya ve alışmaya başlanır. Ancak alışkanlık kontrolsüz bir şekilde artarsa saplantıya, bağımlılığa dönüşebilir. Bu da kişinin alıştığının dışındakilere kayıtsız kalmasına sebep olur; onu uyuşturur, duyarsızlaştırır. Kur’an’ın inmeye başladığı zaman muhatabı olan toplum, alışkanlıklarına bağlı, değerlerini bu bağımlılıkla şekillendirmiş, çevresine karşı duyarlı görünen ancak farkındalık gücü zayıf bir toplumdur. Bu toplumun alışkanlıklarının sebep olduğu keyfiyet ya da sahip oldukları kültürel kodlar, cömert . . .liğin gösterişe; kardeşliğin, haksız da olsa onu her koşulda koruma demek olan asabiyete; iyiliğin, çıkarlar doğrultusunda yapılan bir eyleme dönüşmesine neden olmuştur. Bu durumda anlamlı gibi görünen bir davranış, çıkarlara alet edilen haksız, keyfi bir eyleme dönüşebilmektedir. Bu da kişileri duyarlı davrandıklarını iddia etseler de aslında bazı hususlarda duyarsızlaştırabilmektedir. Günümüzde doğum günü, bebek partileri gibi özel günler, çok beğeni alıp konuşulsun diye, israf ve tüketim çılgınlığına alet olmuştur. Dolayısıyla “iyi bir ânı başkasıyla paylaşma” durumu, kişilerin popülerliğini artırma eylemine dönüşmüştür. Yine “ihtiyacı olan biri için bir şey yapmak”, “takdir, alkış, çıkar beklendiği için bir şey yapmak” halini almıştır. Öte yandan sadece sanal dünya aracılığı ile bir yardım organizasyonunun parçası olmak çevreye karşı farkındalığı azaltırken; “herkes yapıyor” düşüncesiyle haksız/ emeksiz kazanç içeren eylemler de yaygınlaşmaya başlamıştır. Nüzul döneminin Arap toplumunda genelde örfi ve toplumsal durumlar, günümüzde ise teknoloji ve buna bağlı gelişen sosyal medya dili duyarsızlaşmaya sebep olmuştur. Bu çalışmanın amacı hızla değişen, insanların birbirine yabancılaştığı ve bencilleştiği dünyada insanların birbirlerine duydukları ihtiyaçta asıl önemli olanın sözde duyarlılık değil eylemde duyarlılık olduğunun vurgulanmasıdır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmış, betimsel analizler ile duyarsızlık içeren davranışlar incelenmiştir. Ulaşılan sonuçlara göre insanlık tarihinde değerde bozulma; temelde para, makam ve soy olmak üzere üç hususta ortaya çıkmıştır. Kur’an vahyi, nüzul dönemi toplumunda değerlerin iyi eyleme dönüşmediği ve insanların makam, mal, asabiyet duygusuyla diğer insanlara karşı duyarsızlaştığı noktada indirilmeye başlamıştır. Onun toplumu ıslah noktasındaki tutumu “mal ve makam hırsı, yalan, kibir, laf taşıma” gibi davranışları reddetme; “cömertlik, iyilik, israf, kardeşlik” gibi davranışları dönüştürme ya da inşa etme şeklinde bir değişim çağrısıdır. Bunu yaparken yardıma, sabra, yumuşaklığa davet eden yapıcı bir üslup kullanmıştır. Günümüzde -özellikle sanal alemin neden olduğu- sözde duyarlılık, Kur’an’ın eylem vurgusu dikkate alınarak terk edilmelidir. Bugün Kur’an’ın yaptığı gibi ahlaki yönden duyarlılık içeren davranışlar hatırlanmalı, yeniden gün yüzüne çıkarılmalı ve eyleme geçilmelidir. When the Qur'an began to be revealed, the society depends on its habits and has shaped its values with this dependence. It is a society that seems sensitive to its environment but has a weakawareness. For example, values such as generosity, honor, brotherhood and helping are among their prominent features. However, the arbitrariness of their habits or their own cultural codes cause these values to be perceived differently, such as "showing off generosity, protecting your brother under all circumstances, even if it is unfair". A behavior that seems meaningful can actually turn into an unjust and arbitrary action. This can make them insensitive in some respects, even if they claim to be sensitive. We see that the discourse of the Qur'an has a quality that rejects or transforms/constructs the concepts used by the Arabs. The aim of this study is to reveal what the Qur'an rejects and how it transforms and organizes which concepts. Conscious or unconscious depersonalization, which is similarly experienced today, was compared with the data obtained. Some behaviors can cause the loss or deterioration of values. It makes it difficult to notice the negative consequences of these changing behaviors of the age. Because the definition of value becomes alien to the language of the current process and gets used to the situation. With this study, an awareness has been tried to be created by establishing a relationship between the past and the present, based on the discourse of the Qur'an. As time progresses, changes occur in many areas such as social, cultural, economic and political. As time passes, one adapts to change and gets used to the process. Therefore, this adaptation process is meaningful and necessary in the first moments. However, if the habit increases uncontrollably, it turns into an obsession, an addiction. This causes the person to be indifferent to those outside of what he is used to; numbs it, desensitizes it. On the other hand, human is an entity that lives with other people and even other living things, is a part of society and needs others. The process of living in harmony with the cultural values of these beings in a society is expressed by social integration. As long as people continue to harmonize with each other, this integration will continue to exist. Otherwise, it will create loneliness and selfishness, and reduce sensitivity to the environment. Here, as in previous societies, there will always be interaction and change in people and society, even if their actions are different today. Although the tools are different, there are similarities in the attitudes of the Arabs and today's people. After interpreting values with their own social norms, Arabs showed an arbitrary sensitivity. Today's people, technology, social media, etc. they think that cooperation is a part of a nature activity by making “a like, a sharing” without taking action through structures. Another aim of the study is to emphasize that the most important thing in people's need for each other in a rapidly changing, alienating and selfish world is not so-called sensitivity, but sensitivity in action. This emphasis was made on the example of the discourse of the Qur'an, as it brought radical changes with it when it came, creating great impact and change. Studies dealing with the relationship of religion with nature or environmental consciousness with religion, and the responsibility of people to nature have been studied on the example of the Qur'an and hadiths. Researching the effect of religion on being sensitive to the environment is one of the studies that show parallelism with this issue. However, this study on the quality of the Qur'an's discourse in creating a sensitive character by reconsidering the values differs from the others with this feature. In the study, the document review method, one of the qualitative research methods, was used. Afterwards, descriptive analysis was made and methods, contents, topics discussed were evaluated and prominent problems were discussed. For this purpose, it has been tried to reveal how change, habituation and social roles lead people to depersonalization, although primarily sensitive action is taken. People begin to get used to change and what it brings and shape their values accordingly. If the habitual situation makes people addicted to certain actions or begins to numb them, then insensitivity towards society will begin. Then, the values of the Arab society, from which the Qur'an came, were discussed through the Qur'anic discourse on these values. While doing this, first, the characteristics of some values in the Arab society are explained. Later, the discourse of the Qur'an against them was examined in the example of the verses that were revealed in the Meccan period. The Qur'an has come with a call to fix the bad and to protect the values that have begun to deteriorate. Because it is the beginning of this change, the Mecca period was chosen to examine. A comparison was made by presenting the behavioral equivalents of these discussed issues today. Changing time, culture and tools both in the time when the Qur'an came and in today's society have changed the perception of values. Deterioration in value; basically, there were three issues: money, rank and lineage. More customary and social situations in Arabs, and today's technology and the new language created by the developing social media have caused this. The Qur'an intervened at the point where value did not turn into good action and people became insensitive to other people with the feeling of rank, property and nervousness. The Qur'an's attitude is to reject behaviors such as "greed for wealth and position, lying, arrogance, and speaking out"; It is a call for change in the way of transforming or constructing behaviors such as “generosity, kindness, waste, arrogance”. While doing this, the Qur’an used a constructive style thatinvites help, patience and gentleness. Today, the so-called sensitivity, especially caused by the virtual world, should be abandoned by considering the Qur'an's emphasis on action. As the Qur'an does today, morally sensitive behaviors should be brought to light again, remembered and action should be taken. Keywords: Tafsir, Qur'anic discourse, value, sensitivity, awareness, chang Daha fazlası Daha az

HATİCE MERVE ÇALIŞKAN BAŞER

Makale | 2022 | Dini Araştırmalar Dergisi / The Journal of Religious Studies25 ( 62 ) , pp.33 - 58

Son dönem Osmanlı âlimlerinden olan 1860/70 Kastamonu doğumlu Ahmed Mâhir Efendi “Ballıklızâde” lakabıyla tanınmaktadır. O, 19. yüzyılda, Batı’nın pek çok yönde ilerleme gösterdiği ve Osmanlı’nın ise yaptığı ıslahatların yanında toprak kaybetmeye başladığı Meşrutiyet döneminde yaşamıştır. Âlim Ahmed Hicâbî’den dersler almasının ardından kendisi de dersler vererek pek çok öğrenci yetiştirmiş, Dâru’l-Fünûn İlahiyât Fakültesi ve Medresetü’lVâizîn’de on üç yıl tefsir ve kelam dersleri okutmuştur. Bunun yanı sıra Yargıtay üyeliği, hâkimlik ve milletvekilliği yapmış olan âlim, siyasi bir kişilik olarak da karşımıza çıkmaktadır. Yayınlanan . . . dört eseri bulunan Mâhir Efendi, Kastamonu’nun dini, siyasi, edebi alanlarda yetiştirdiği önemli şahsiyetlerdendir. Bu bağlamda çalışmanın amacı eserlerinden hareketle Ahmed Mâhir’in tefsirciliğini ortaya koymaktır. Bu çalışma kapsamında öncelikle Meşrutiyet Dönemi ve bu dönemde tefsir ilminin konumu ele alınmıştır. İkinci olarak Ahmed Mâhir’in hayatına dair bilgiler aktarıldıktan sonra “Mu’cizât-ı Kur’âniyye” ve “el-Fâtiha fî Tefsîri’l-Fâtiha” eserleri özelinde tefsirciliği incelenmiştir. Bu inceleme için de nitel araştırma yöntemi ve doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Ayrıca veriler betimleme, örnekleme ve ilişkilendirme teknikleri yardımıyla analiz edilmiştir. Ahmed Mâhir’in hem siyasi hem de dini bir yönünün olması ve bugün elimizde ona dair dört eserin bulunmasıonun araştırılmasını önemli kılmaktadır. Onunla ilgili tasavvufi yönünün vurgulandığı bir doktora tezi ile aynı kişi tarafından hazırlanmış bir makale yine tasavvuf sahasında yazdığı eser ile alakalı iki yüksek lisans tezi yapılmıştır. Onun dışında hayatına ve eserlerine dair özlü bilgiler veren kaynaklar olsa da bazı biyografik ya da literatüre yönelik çalışmalarda verilen kısa bilgiler dışında “Mu’cizât-ı Kur’âniyye” ve “el-Fâtiha fî Tefsîri’l-Fâtiha” isimli eserlerinin akademik bir çalışmanın konusu olduğuna rastlamadık. Bu durum da bu çalışmayı önemli hale getirmiştir. Ayrıca müellifin Fâtiha suresi tefsirinin özgün olup olmadığına ilişkin çeşitli yorumların mevcudiyeti bu meseleyi problem olarak ele almamıza neden olmuştur. İncelememiz neticesinde Ahmed Mâhir’in özellikle “Mu’cizât-ı Kur’âniyye” eserine, dönemindeki siyasi ya da dini olumsuz durumları taşıdığını tespit ettik. Kur’ân’ın mükemmelliği ve her şeyi içerdiği düşüncesinden hareketle ayetleri, bu durumları düzeltmek için kullanmıştır. “el-Fâtiha fî Tefsîri’l-Fâtiha” eseri ise bize hem o dönem Osmanlı tefsir birikimin izlerini hem de bu âlimin tefsir, hadis ve edebiyata dair ilmi geleneğe sahip olduğunu göstermektedir Ahmed Mâhir, who was born in Kastamonu in 1860-70, is one of the last period Ottoman scholars and is known by the penname "Ballıkızâde". He lived in the 19th century, during the Constitutional Monarchy period when the West made progress in many directions and the Ottoman Empire began to lose land alongside its reforms. The First Constitutional Monarchy was proclaimed and with its end, the period of tyranny with prohibitive and oppressive features, which lasted for about 30 years, began.with II. Abdülhamit neutralized the defenders of constitutionalism. With the end of the First Constitutional Monarchy, situations such as freedom and reform began to lose their effect, and II. Constitutional Monarchy has been declared. When we look at the Ottoman period in general, we see that both full commentaries were written and only sura or verse commentaries were made. Translations and summaries of certain parts of the tafsirs were also made. During the Ottoman period, scholars did not try to bring a new method to tafsir. Generally, the tafsir of suras such as Fâtiha, Mulk, and Vâkıa were included. In this period, the commentaries of Zemahşeri (d.538/1144) and Kadı Beydâvî (d.685/1286) were taught in Tafsir classes. Another noteworthy issue in tafsir studies in this period is the annotation and commentary studies. “Peace (Huzur) lessons”, which means “lectures in the presence of the sultan”, also have an important role. Another remarkable subject in the Ottoman period tafsir studies is the annotation and commentary studies. Many names wrote annotations on the works of commentators such as Zemahşeri and Beydavî. Commentary and annotation tradition, as a reflection of the scientific understanding of the period, left an important scientific legacy to the following periods with the ones they put on the existing knowledge. Annotations and commentaries are generally made on the works of scholars who are accepted as authority. The main purpose of writing the annotations is to ensure that the work in question is understood. After taking lessons from the scholar Ahmed Hicâbî, he also gave lectures and educated many students, and taught tafsir and theology. Since Islamic sciences had an important place in Ottoman scholary , everyone from the bureaucracy, the scientific class, and the military could work in these fields, as they had also passed the madrasa education. Similarly, in addition to his legal and political duties, Ahmed Mâhir taught both tafsir and theology for 13 years as a clergyman at the Faculty of Theology in Medresetü'l-Vâizîn and Darülfünun. In addition to this, the scholar, who has served as a member of the Supreme Court, a judge, and a deputy, also appears as a political personality. Ahmed Mâhir, who has four published works, is one of the important personalities that Kastamonu raised in religious, political, and literary fields. In this study, the Constitutional Era and the position of the science of tafsir in this period are discussed. Secondly, after transferring information about Ahmed Mâhir's life, his exegesis method on the works of "Mu'cizât-ı Kur'âniyye" and "al-Fâtiha fî Tefsîri'l-Fâtiha" was examined. Mu'cizât-ı Kur’âniyye was formed by bringing together the articles written by Ahmed Mâhir in various newspapers and some manuscripts. The book covers 28 different topics. This work of Ahmed Mâhir on the interpretation of Surah Fâtiha consists of the notes of the exegesis lessons he taught in Dârülfünun. The fact that Ahmed Mâhir has both a political and religious personality and that we have four works about him today makes it important to research him. A doctoral thesis about him, in which his mystical aspect was emphasized, and an article prepared by the same person, again, two master's theses were made about the work he wrote in the field of Sufism. some sources provide concise information about his life and works, and brief information given in some biographicalor literature studies. But his works named "Mu'cizât-ı Kur'âniyye" and "alFâtiha fî Tefsîri'l-Fâtiha" have not been adressed academically. As a result of our analysis, Ahmed Mâhir has conveyed the negative political or religious situations of his period, especially in his work "Mu'cizât-ı Kur'âniyye". Based on the idea that the Qur'an is perfect and contains everything, he wielded the verses to correct these situations. His work "el-Fâtiha fî Tefsîri'l-Fâtiha" shows us both the traces of the Ottoman tafsir accumulation of that period and that this scholar has a scientific tradition on tafsir, hadith, and literature. Some of problems will arise when we use today's understanding of tafsir or today's assumptions about how original work is to understand another period. The codes of this period cannot be used to define another period, but maybe to understand the periods in question. Daha fazlası Daha az

Muhammet Çiftci

Makale | 2021 | Bilimname ( 45 ) , pp.121 - 153

Allah hakkında kullandığımız terimler zorunlu olarak gücümüzün ve ifadelerimizin sınırlılığıyla ilişkilidir. Bunun en önemli sebebi sözcüklerimizin dünyaya ve tecrübelerimize ait olmasıyla ilgilidir. Dolayısıyla O’nun hakkında yaptığımız nitelemeler gerçekte O’nun isimleri değil, anlayışımızı yükseltmeyi kamçılayan sözcüklerdir denilebilir. Beşerî düzlemde dahi objesini tam olarak temsil edemeyen sözcükler Aşkın olana transfer edildiğinde/tatbik edildiğinde bu “eksiklik/kusur” tebellür etmektedir. Din dilinin kendine has sorularının ve sorunlarının olması oldukça tabiidir. Hususiyetle konuşulanın Aşkın, konuşanın ve sözün sınırlı ol . . .duğu gerçeği dikkate alındığında Tanrı hakkında konuşmanın çeşitli çıkmazları/sorunları/zorlukları muhtevi olduğunu söylemek işten bile değildir. Hal böyle olunca düşünce geleneğinde O’nun hakkında konuşmaya dair tenzih, teşbih, temsil, tenzih-teşbih cemi gibi pek çok yaklaşımlar/teklifler geliştirilmiş ve özellikle de felsefe, Kelam ve tasavvuf alanlarında kaleme alınmış eserlerde bu konular etraflıca tartışılmıştır. Makalemizde ise biz, din dili veya teolojik dil diye isimlendirilen mevzu hakkında ortaya konulmuş önerilerden biri olan ve başta Felsefe ve Kelam geleneğinin benimsediği tenzihi dilin ne olduğuna kısaca değindikten sonra, tenzihî dile yöneltilen tenkitleri ele almaya çalışacağız. Bu çalışmanın asıl meselesi ise teşbihten bütünüyle ayrı bir tenzihi dilin mümkün olup olmadığı hakkında birkaç soru ortaya atmak ve bu sorulara cevap bulmaya çalışmaktır Daha fazlası Daha az

Muhammet Çiftci

Makale | 2022 | Bilimname ( 47 ) , pp.451 - 483

Varlık-mahiyet ayrımının ilk versiyonları, her ne kadar Eflatun’a ve Aristoteles’e dayandırılsa da söz konusu ayrımın, Fârâbî ve İbn Sînâ’da felsefî bir “mesele” haline geldiği söylenebilir. Zira bu iki filozofun düşüncesinde, vücud-mahiyet ayrımı meselesi, varlığa ilişkin metafizik çalışmalarda çok önemli bir yeri haizdir ve temel iki soruya dayanmaktadır: Bir şey var mıdır ve var olan bu şey, nedir? İlk soru, daha çok dış dünyadaki şeylerin gerçekliği ile ilgili olup, o şeylerin somut bir şekilde ortaya konmasını amaç edinirken; “var olan şey nedir?” şeklinde ifade edilen ikinci soru ise sorgulanan şeyin ne olduğuyla ilgilenmekted . . .ir. Dolayısıyla ikinci soru, mahiyete ilişkin bir sorudur. Varlık- mahiyet meselesini, Mutezile kelamında da farklı ıstılahlar üzerinden görmek mümkündür. İbn Sînâ ise bu problemi sistemleştirerek daha belirgin hale getirmiştir. Vücud-mahiyet meselesi, hususiyetle İbn Sîna sonrası yaşayan kelamcıların bîgane kalamayıp, etraflıca tartıştıkları konuların başında gelmektedir Daha fazlası Daha az

MUHAMMET ÇİFTCİ

Kitap Bölümü | 2022 | Dem Yayınları

Kaynakça var.

HATİCE MERVE ÇALIŞKAN BAŞER

Makale | 2022 | International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal8 ( 65 ) , pp.2018 - 2025

Kur’an-ı Kerim geldiği zamandan günümüze kadar geçen on beş asır boyunca anlaşılmak istenmiştir. Hem inişinin tamamlanması 23 yıl sürmüş hem de inişinin üzerinden günümüze değin bu kadar uzun zaman geçmiştir. Bu sürecin gerek insan zihninde gerekse toplumların kendisinde yarattığı değişim Kur’an’ı anlamadaki yorum farklılıklarının artmasına neden olmuştur. Kur’an’ın ilk muhatapları -ayetlerin gelişine bizzat şahit oldukları için- onu daha iyi anlamaktaydılar. Bu sebeple yorum farklılıkların en az olduğu o zamana gitmek doğru anlama ulaşmak adına bir adım olacaktır. Bu çalışmanın konusu tarihi bağlamın sure içerikleri ile ilişkisinin . . . incelenmesidir. Dolayısıyla Kur’an’ın gelmeye başladığı zamandaki bazı olayların yani tarihi bağlamın o dönemdeki ayetlerle ilişkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Böylelikle Kur’an’ın gelmeye başladığı zamandaki anlam alanı bir bakıma ortaya çıkarılmış olunacaktır. Bunu yaparken konuyu sınırlamak adına inananlara karşı fiziksel ve psikolojik şiddetin arttığı zaman başlayan Miladi 615 yılında inmiş olabilecek sureleri inceledik. İniş sırası ve o dönemin olaylarını aktaran rivayet bilgileri vasıtasıyla o yılda inmiş olabilecek altı sure tespit ettik. İşte bu surelerin içeriği ile o dönemde yaşanan olayların ilişkisini ortaya çıkarmak da çalışmanın diğer amacıdır. Miladi 615 yılındaki olayların sure içeriklerine nasıl yansıdığını içeren bir çalışma yapılmamıştır. Ayrıca tarihin bir parçası olan ve zihin dünyasının anlam üzerinde zorunlu bir etkisi olan insan Kur’an’ın muhatabıdır ve Kur’an’ı daha iyi anlamak için insanın zihnini şekillendiren tarihi süreci incelemek elzemdir. Bu da çalışmanın önemini ortaya koymaktadır. Çalışmanın hazırlanmasında nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi kullanılarak tarihsel olaylar ortaya konmuştur. Daha sonra bu verilerin betimsel analizi yapılarak Miladi 615 yılının muhtemel sureleri tespit edilmiş ve bu surelerin içerikleri tarihi bağlamın perspektifinde değerlendirilmiştir. Bunun neticesinde şirki ticaret, prestij gibi çıkarlar için bir vasıta gören Kureyşliler’e bu ahlaki bozukluğu düzeltecek aracısız tevhid inancı ile olması gereken ahlak özelliklerinin hatırlatıldığını ve bunu yaparken doğadan örnekler verilerek onların sahip olduğu bilgilerden hareket edildiğini görmekteyiz. Ayrıca psikolojik ve fiziksel şiddete karşı anlatılan kıyamet sahneleri inanmayanlar için tehdit iken inananlara müjde olarak sunulmuştur. The Qur'an has been wanted to be understood throughout the fifteen centuries that have passed from the time it came to the present day. It took 23 years to complete its descent, and it has been so long since its descent until today. The change that this process has created both in the human mind and in the societies itself has led to an increase in the differences in interpretation in understanding the Qur'an. The first interlocutor of the Qur'an -as they personally witnessed the coming of the verses- understood it better. For this reason, it will be a step to reach the right meaning to go to that time when the differences in interpretation are the least. The subject of this study is to examine the relationship between the historical context and the contents of the surahs. Therefore, it is aimed to reveal the relationship of some events, that is, the historical context, when the Qur'an began to come, with the verses of that period. In this way, the meaning area of the Qur'an when it started to come will be revealed in a way. While doing this, we examined the suras that may have been revealed in 615 Gregorian, which started when physical and psychological violence against believers increased in order to limit the subject. We have identified six suras that may have been descended in that year by means of the descending order and the narration information conveying the events of that period. The other aim of the study is to reveal the relationship between the content of these suras and the events that took place at that time. No study has been conducted on how the events in 615 Gregorian reflected the contents of the surahs. In addition, the human being, who is a part of history and has a necessary effect on the meaning of the world of mind, is the addressee of the Qur'an, and it is essential to examine the historical process that shapes the mind of man in order to better understand the Qur'an. This reveals the importance of the study. In the preparation of the study, historical events were revealed by using the document analysis method, one of the qualitative research methods. Then, by making a descriptive analysis of these data, the possible suras of the year 615 were determined and the contents of these suras were evaluated in the perspective of the historical context. As a result of this, we see that the Qurayshis, who see the circus as a means for interests such as trade and prestige, are reminded of the moral characteristics that should be with the belief of unmediated tawhid that will correct this moral defect, and while doing this, we see that the knowledge they have by giving examples from nature. In addition, while the apocalyptic scenes told against psychological and physical violence are a threat to non-believers, they are presented as good news for believers Daha fazlası Daha az

HATİCE MERVE ÇALIŞKAN BAŞER

Makale | 2021 | Mîzânü’l-Hak İslami İlimler Dergisi ( 12 ) , pp.255 - 272

Nüzûl ortamından zaman ve zihinsel olarak uzaklaştığımız için Kur’an’ın ne dediğini anlamak zorlaşmıştır. Bulunduğumuz çağın zihin dünyası ve kelimeleriyle geçmişi okumaya çalışmak yanlış anlamalara sebebiyet verebilmektedir. Çünkü kavramlar farklı dönemlerde farklı anlamlar ifade edebilmektedir. Dolayısıyla doğru anlamı yakalama yolunda kavram çalışmaları önem arz etmektedir. Bu çalışmada cehl kelimesi üzerinden “cehâletle günah işleyen” ifadesini barındıran üç ayete anlam verilmiştir. Kur’an öncesi şiirlerden, sözlüklerden çıkarılan sonuca göre c-h-l kökü, “sefeh, küfür, bağy ve tuğyan” kelimeleriyle eş, “tecrübe, hilm, sekinet ve . . . müsamaha” kelimeleriyle zıt anlamlıdır. Kelimenin anlamları düşünüldüğünde “doğal eğilimlerin terbiye edilmemesi, eğitilmemesi durumunda ortaya çıkan davranış” manasına gelebileceği sonucuna varılmıştır. Bu bağıntılardan ve tefsir verilerinden hareketle özellikle meallerdeki “bilmeyerek günah işleyen” şeklinde çevirinin doğru olmayacağı ve bu anlamın “bilerek işlenen günahın tövbesinin kabul olmayacağı” gibi hatalı sonuca götürebileceği ve “kişinin yanlış davranıştan sonra tövbe ederse affedileceğini” söyleyen ayetlerle çelişkili görüneceği tespit edilmiştir. Bu ayetlerdeki cehâletin “şehvete, nefsin arzularına” uymak anlamında kullanıldığı sonucuna varılmıştır. It has become difficult to understand what the Quran says, as we have moved away from the nuzûl environment in time and mentally. Trying to read the past with the mental world and words of our age can cause misunderstandings. Because concepts can mean different meanings in different periods. Therefore, concept studies are important to catch the right meaning. In this study, three verses containing the expression “who committed sins by ignorance” are given meaning through the word jehl. According to the result extracted from pre-Quranic poems and dictionaries, the root c-h-l is synonymous with the words “sefeh, kufur, bagy and tugyan”, and the words “experience, hilm, sekinet and tolerance” have the opposite meaning. Considering the meanings of the word, it has been concluded that it can mean “behavior that occurs when natural tendencies are not trained or taught”. Especially in the translations, the translation as “unknowingly sinning” leads to the conclusion that “repentance of a sin committed deliberately is unacceptable”. It has been observed that this situation creates a contradiction with the verses that say “if a person repents after wrong behavior, she will be forgiven”. It has been concluded that the ignorance in these verses is used to mean obeying “lust, the desires of the human soul” Daha fazlası Daha az

Suliman ALOMIRAT

Makale | 2018 | İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mîzânü’l-Hak İslami İlimler Dergisi ( 7 ) , pp.111 - 130

Bu araştırma; retorik imgeyi, teknik bir şekilde analiz etmek için, en ideal gördüğü bakış açısını sunmayı amaçlamakta ve bir taraftan imge yaratma sürecini, diğer taraftan da bu imgenin alıcı üzerindeki etkisini ele almaktadır. Araştırma, retorik imge çalışmasının problematiği etrafında şekillenen bir girişle başlamakta, “İmgenin Edebî Söylemdeki Etkisi” başlıklı ilk konu ve “Dış Dünyanın Taklidi ile Duygu ve İçsel Vicdan Dünyasının Taklidi Arasında Hayalî İmge” başlıklı ikinci konuyla devam etmektedir. Çalışma, sonuç kısmı ve önerilerle de bitirilmektedir. The research aims to present a view in the way we see it as clear for . . . the analysis of the rhetorical figure, a technical analysis dealing with the process of the impression created on one hand, and the effect of this figure on the hearer on the other hand. The research began with an introduction on the problematic of studying the rhetorical figure, and then the first topic: The impact of the figure in the literary discourse, and the second topic: The deceptive figure between the simulation of the outside world, and simulation of the world of feeling and inner conscience, and then the conclusion of the research and the recommendation Daha fazlası Daha az

AHMET AYDIN

Makale | 2019 | İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mîzânü’l-Hak İslami İlimler Dergisi ( 8 ) , pp.37 - 61

Disiplinler arası çalışmaların öneminin arttığı günümüzde, hukuk sistemlerini karşılıklı inceleyen araştırmaların ilgili bilim alanına daha ziyade katkı sunacağı düşünülebilir. Bu bağlamda makalemizde, İslam-Roma-Yahudi hukukları öldürme ve ölüme sebebiyet verme ayrımı ekseninde mukayeseli olarak incelenecektir. Bu konunun seçilme nedeni, her üç hukuk sisteminde doğrudan öldürmeyle ölüme sebebiyet verme eylemlerinin farklı değerlendirildiğine dair tespitimizdir. Nitekim her üç hukuk sisteminde doğrudan icra edilen eylemlere daha ağır, hareketle netice arasına farklı bir sebebin girdiği eylemlere ise daha hafif yaptırımlar tatbik . . .edilmektedir. Bu ayrımda, failin mesuliyetinin belirlenmesinde maddî unsurun ön plana çıktığı söylenebilir. Cezaî mesuliyeti failin kastına yani manevî unsura göre tespit eden günümüz hukukundan farklılık arz eden bu yaklaşımın üç hukuk sisteminde mevcudiyeti, kanaatimizce, üzerinde durulması gereken bir husustur. Belirtmek gerekir ki, ilgili yaklaşım İslam hukukunda asıl olarak Hanefî ekolünde etkilidir ve bu nedenle incelememizde ilgili mezhebe ait metinler temel başvuru kaynağı olacaktır. Bununla birlikte ihtiyaç duyuldukça diğer İslam hukuk ekollerine ait metinlere de başvurulacaktır. Nowadays, the importance of interdisciplinary studies is increasing and it is thought that researches which examine the legal systems comparatively will contribute to the related science. In this context, in our article, Islamic-Roman-Jewish law will be examined comparatively in terms of the distinction between killing and causing death. The reason why this issue was chosen is the fact that in all three legal systems the actions of direct killing and causing death are evaluated differently. As a matter of fact, in all three legal systems heavier punishment applied to the actions carried out directly. On the other hand, if there ise other factor between action and result light sanctions are applied. In this distinction, it can be said that the material element comes to the fore in determining the responsibility of the perpetrator. The existence of this approach in three legal systme, which differs from today’s law, which determines the criminal liability according to the caste of the perpetrator, ie the spiritual element, is a matter that should be considered in our opinion. It should be noted that the relevant approach is primarily effective in Islamic law in the Hanafi school, and so the texts of the relevant sect’s texts will be the main sources of our article. However, the texts of other Islamic legal schools will also be touched upon as needed Daha fazlası Daha az

AHMET GEDİK

Makale | 2019 | İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mîzânü’l-Hak İslami İlimler Dergisi ( 8 ) , pp.63 - 75

Batı Anadolu’nun önemli şehirlerinden Bergama’nın Türk-İslâm şehri olma süreci XIV. yüzyıl sonlarından başlamaktadır. Bu tarihten itibaren çok sayıda medrese, kütüphane, han, lonca gibi sosyal ve ekonomik hayata yön verecek eser yapılmıştır. XIX. yüzyıla geldiğimizde Bergama, yönetimde olan Karaosmanoğlu ailesinin zengin vakıflarıyla desteklenen eğitim kurumlarına sahipti. Öğrencilerin ve hocalarının her türlü ihtiyacı karşılanan medreseler, hem öğrencilerin hem de halkın faydalanabileceği kütüphaneler, iktisâdi işletme olmasının yanı sıra meslekî eğitimlerin de verildiği han ve loncalar Bergama’yı önemli bir Osmanlı şehrine . . .dönüştürmüştür. Vakfiye kayıtlarının yardımıyla geçmişin kültür hazineleri rahatlıkla gözler önüne serilebilmektedir. Bu çalışmamızda, Bergama II No’lu Şer’iyye sicilleri çerçevesinde şehirdeki eğitim kurumları farklı açılardan incelenerek, kurumlar hakkında bilgi verilmiştir. Being one of the most important cities of Western Anatolia, the story of Bergama’s becoming a Turkish-Islamic city starts at the end of 14th century. From this period onwards, numerous monuments, such as schools, libraries, khans and guilds had been constructed which helped in shaping the social and economical life of the area. By the 19th century, Bergama boasted with a great number of educational institutions, supported through rich foundations (waqf), which were established by the ruling family of Karaosmanoglu. Main factors in Bergama’s emerging as a complete Ottoman city can be seen in its schools (madrasas) which were able to fulfill all the needs of the students as well as their teachers, in its libraries which served students as well as other members of the community, and in its khans and guilds which, besides its ordinary function as financial enterprises, also provided vocational education. By studying the registers of abovementioned foundations, it is not matter of any great hardship anymore to bring to light the cultural heritage of the past. In this paper, by using Bergama No. II court records, I will try to examine some of the Bergama’s educational intitutions and to shed light on theirs as yet unrevealed features Daha fazlası Daha az

Yusuf Bilal KARA

Makale | 2019 | İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mîzânü’l-Hak İslami İlimler Dergisi ( 8 ) , pp.227 - 235

Dünya barışının sac ayaklarından biri olan sevgi hakkında konuşmak önce manasız gibi gelebilir. Herkes düşmanlık, savaş ve çatışmanın, sevgi ve dostluğun arasına girerek sonlarını getireceğini kabul eder. Ancak sevgi ve barış arasındaki ilişkiye daha dikkatli bir inceleme, durumun göründüğü kadar açık olmadığını göstermektedir. Bütün insanlığa hatta kâinattaki her şeye karşı sevgi ve şefkat beslemek çoğu dinin temel öğretisi olduğunu biliyoruz fakat dinler tarihi pek çok savaşa hatta soykırımlara tanıklık etmiş durumdadır. Zamanımızda terör eylemleri dinî hedefler uğruna yapılmaktadır. Olanlar karşısında şu soruya cevap vermek zorun . . .dayız: Birincil hedefleri insanlığa barış, sevgi ve şefkat aşılama olan herhangi bir din ile masum insanları öldürmeye kasteden zulmü ve şiddeti nasıl meşrulaştıracağız Daha fazlası Daha az

ZEYNEP KIZILYAR

Gözden Geçirme | 2019 | İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mîzânü’l-Hak İslami İlimler Dergisi ( 8 ) , pp.257 - 259

Mâtürîdî ya da tam adıyla Ebû Mansûr Muhammed bin Muhammed bin Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî, Hanefi mezhebinden olanların itikad imamı, İslam alimi. Kurucusu olduğu kabul edilen i'tikadî mezhep "Matûridilik" olarak anılır.