Bizans İmparatoru VIII. Mikhail Palailogos (Hayatı ve siyasi faaliyetleri)

ÖZETDördüncü Haçlı Seferi’nden sonra Latinler, Bizans İmparatorluğu’nunİstanbul’daki hâkimiyetine son verdi. Bu istilanın ardından Latinler ve onlarınboyunduruğu altında yaşamak istemeyen Bizans soyluları tarafından İmparatorluktoprakları üzerinde bir takım devletler kuruldu. İmparatorluğun kadim başkentini terkeden Bizans aristokrasisinin kurduğu bu devletlerin en önemlisi hiç şüphesiz İznikİmparatorluğu’dur. Theodoros Laskaris’in İznik merkezli kurduğu bu devlet, EpirDespotluğu ve Trabzon İmparatorluğu ile karşılaştırıldığında Latin işgali altındakiİstanbul’un hemen yakınında olması hasebiyle aslında stratejik açıdan dezavantajlıgibi görünmekteydi. Ancak kurucusu I. Theodoros Laskaris, ardılı III. IoannesVatatzes ve VIII. Mikhail Palaiologos gibi kabiliyetli ve cüretkar idarecilere sahipolması İznik İmparatorluğu’nu avantajlı kılmış ve nihayet eski Bizans başkentininLatinlerin elinden geri alınması gerçekleşmiştir. II. Theodoros Laskaris’in oüluIoannes’in naibi sıfatıyla devletin dizginlerini eline alan VIII. Mikhail ardındankendisini müşterek İmparator ilan etmiş ve 1261 yılında İstanbul’un geri alınmasısonrasında İmparatorluk tahtına oturmuştur. Talihsiz Ioannes’in ise gözlerine milçektirmek suretiyle iktidarına alternatif olmasının önüne geçmiştir. VIII. MikhailPalaiologos’un tahtın meşru varisini bu şekilde etkisiz hale getirerek İmparatorluktacını takmasına karşı duyulan tepki bir türlü sonlanmamış ve Bizans tarihçileri gayrimeşru yoldan iktidarı ele geçiren Mikhail’i gasıp olarak adlandırmışlardır.ABSTRACTAfter the 4th Crusade, the Latins ended the sovereignty of Byzantine Empire inİstanbul. Following the invasion, a number of states were formed on the territory ofthe Empire by the Latins and the Byzantine nobles who did not want to live under therule of them. The most important of these states founded by the Byzantinearistocracy who abandoned the ancient capital of the Empire is undoubtedly Empireof Nicaea. This state, which Theodoros Laskaris founded in Nicaea, seemed to bestrategically disadvantaged because it was in the immediate vicinity of Latinoccupied İstanbul, compared to the Despotate Epirus and the Empire of Trebizond.However, having talented and bold administrators like his founder Theodoros ILaskaris, his successsor Ioannes III Vatatzes and Mikhail VIII Palaiologos made theEmpire of Nicaea advantageous and finally, the Byzantine old capital was back fromthe Latins. Mikhail VIII, who took the rules of the state as the regent of Ioannes, theson of Theodoros II Laskaris, then declared himself senior emperor and sat on thethrone of the Empire after İstanbul had taken back in 1261. He prevented Ionannesfrom becoming an alternative to his power by making him blind. The reaction againstMikhail VIII Palaiologos wearing the imperial crown by neutralizing the legitimateheir of the throne that way has never ceased and Byzantine historians have namedMikhail the usurper, who took power in the illegitimate way.