ORYANTALİSTLERİN HADİS ARAŞTIRMALARINDA KULLANDIKLARI METOT VE KAYNAKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

MUHAMMAD MASHARIB SHAH SYED

Çalışmamızın konusu “Oryantalistlerin Hadis Araştırmalarında Kullandıkları Metot ve Kaynakların Değerlendirilmesi’’dir. Konu kapsamlı olduğundan bütün oryantalistlerin metot ve kaynaklarına değil, hadis alanında mühim araştırmaları olan bazı oryantalistlere ağırlık verilmiştir. Çalışmamız önsöz, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde oryantalizm, oryantalistler, Batı’nın Kitâb-ı Mukaddes tenkit sisteminin oryantalistlere etkisi, oryantalistlerin sınıfları ve onların hadislere dair ana iddiaları incelenmiştir. İkinci bölümde oryantalistlerin hadis araştırmalarına dair ortaya ...Daha fazlası

Erken Dönemde Hadislerin Kitâbet ve Tedvînine Dair İsnâaşeriyye’nin Görüşleri ve Bazı Sahâbîlere Yönelttiği Tenkitlerin Değerlendirilmesi

İbrahim KUTLUAY

İmâmet doktrinini mezhebin odak noktası yapan İsnâaşeriyye İmâmiyyesi’nin hadis tedvîninde Ehl-i beyt imamlarının öncü olduğuna ve müstesna yerine vurgu yaptığı görülmektedir. Hz. Peygamber, Kur’ân’ı vahiy kâtiplerine yazdırdığı gibi hadisleri de Hz. Ali’ye yazdırdığı kabul edilmektedir. Buna mukabil çağdaş bazı İsnâaşerî âlimlerin genelde hadis tarihine ve özelde tedvinine dair telif ettikleri kitaplarda Ebû Bekir, Ömer ve Osman’ın ise halifelikleri sırasında hadis rivayetine kısıtlama getirdiklerini, hadis rivayet eden sahâbîlere baskı uyguladıklarını iddia ettikleri dikkat çekmektedir. Onla ...Daha fazlası

İmâmiyye Şîası’nda İlelü’l-Hadîs İlmi ve Zayıf Hadisle Münasebeti

İbrahim Kutluay

Zâhiren sahih görünen hadisin isnad ya da metnindeki inkıta, irsal, tedlîs, idrac, iklab, teâruz, tashîf gibi gizli ve kapalı kusurları inceleyen bir ilim olan ilelü’l-hadîsin, hadis ilimleri içinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu ilimde söz sahibi olabilmek için hadis râvilerinin hâllerine, isnadlara ve hadis metinlerine vukûfiyetin yanı sıra, güçlü bir hafıza, tecrübe ve uzmanlık gerekmektedir. Erken dönemden itibaren Ehl-i sünnet âlimleri bu ilme ehemmiyet vermiş ve bu alanda kıymetli eserler telif etmişlerdir. Ehl-i sünnet’e nisbetle Şiî ulemânın ilelü’l-hadîs konusuyla daha az ilgilenme ...Daha fazlası

Hadis İlminde Fehrese Literatürü

Fehrese ve mu‘cem literatürü, ilimle geçen bir ömrün hâsılası olarak sema, kıraat ve icazet gibi makbul metotlarla rivayet hakkı alınan çok sayıda kitabın, hocalardan müelliflerine varan isnad zinciriyle kaydedildiği bir yazın türüdür. Kitap naklinin yaygınlaşmaya başladığı tasnif devri sonrasında icazetin makbul bir tahammül yöntemi kabul edilmesi sonucunda elde edilen çok sayıda icazet derlenerek fehrese türü çalışmalara dönüşmüştür. Bu makale ana hatlarıyla üç bölüme ayrılmaktadır. Birinci bölümde fehrese literatürüne giriş mesabesinde konuyla ilişkili kavramların tarifine, bu türdeki bir ç ...Daha fazlası

İmâmet Nazariyesinin Şîa Hadis Metodolojisi Üzerindeki Tezâhürleri

İBRAHİM KUTLUAY

Öz: Şîa’nın, hadis usûlünü Ehl-i sünnet’ten aldığı ve Şîa’ya uyarladığı çoğu Şiî ulemânın kabul ettiği bir gerçektir. Ancak mezkûr usûl, Şîa’ya uyarlanırken imâmet teorisi merkeze alınmış ve Şiî paradigma sadece bazı hadis terimlerinin tanımına ve hadislerin kaynağına değil, aynı zamanda isnad sistemine ve sahih hadiste aranan kriterlere kadar Şîa hadis usûlüne yansımıştır. Ayrıca Ehl-i sünnet hadis usûlünde bulunmayan müvessak ve muzmar gibi yeni bazı hadis terimleri ile cerh ve taʻdîlle ilgili bazı tabirler ihdas edilmiştir. Bu makalenin amacı, Şiî âlimlerin Ehl-i sünnet’ten iktibas ettiği h ...Daha fazlası

MECLİSÎ’NİN MİR’ÂTÜ’L-ʻUKÛL’Ü ÖZELİNDE ŞÎA’DA HADİS ŞERHÇİLİĞİ

SAİD KOBAK

“Meclisî’nin Mir’âtü’l-ʻukûl’ü Özelinde Şîa’da Hadis Şerhçiliği” adlı tezimiz, giriş ve üç bölümden oluşmuştur. Giriş bölümünde çalışmamızın konusu, amacı, metodu ve literatür değerlendirmesine yer verilmiştir. Birinci bölümde Şîa hadis şerhçiliğinin tarihî seyri üzerinde durulmuştur. Özellikle Şîa hadis tarihinin tanzim ve tekmil dönemi olarak kabul edilen X./XVI.- XII./XVIII. yüzyıllar arasında başta Kütüb-i Erbaa olmak üzere birçok esere yazılan şerhler zikredilmiş; bunların genel özellikleri belirtilmiştir. İkinci bölümde Meclisî’nin yetiştiği ilmî arka plan, ailesi, hocaları, talebeleri v ...Daha fazlası

Muhammed Abdulhalim Abdullah'ın Romanlarında Âyet ve Hadis Bağlamında Metinlerarasılık

Muhammed Abdulhalim Abdullah, Modern Arap romanının teşekkülünde önemli bir yere sahiptir. O, Arap romanını tercüme ve uyarlamalarla bina etmeye çalışan I. kuşak Arap edebiyatçılarından sonra gelen ve Arap romanını asıl kimliğine kavuşturan II. kuşak edebiyatçılar arasında yer alır. Abdullah, Mısır’ın kırsalındaki olayları özümsemiş ve bunu eserlerinde ustaca aksiyona dönüştürmüş bir yazardır. Onun yazarlığının mihenk taşını, çocukluğunun geçtiği kırsaldaki yaşam belirler. Abdullah’ın dinî ve millî duygularla inşa ettiği roman kahramanının dili, fasih Arapçadır. Nitekim onun alelade bir roman ...Daha fazlası

Ahmed Zerruk’un hadisçiliği ve sünnet anlayışı

Yaşar, Kübra

Kaynakça var.

ŞEVKÂNÎ’NİN HADİS ŞERHÇİLİĞİ VE ŞÂRİHLERE YÖNELTTİĞİ TENKİTLER

ASAAD REZQ AHMED ALKHAWLANI

Bu çalışmada, Şevkânî’nin (ö. 1250/1834) Mecdüddîn Abdüsselâm b. Teymiyye’nin (ö. 652/1254) ahkâm hadislerine dair eseri “Münteka’l-ahbâr fî ehâdîsi’l-ahkâm” adlı hadis eseri üzerine yaptığı Neylül-evtâr şerh münteka’l-ahbâr min ehadîs-i seyyidi’l-ahyâr adlı şerhi ile Hüseyin b. Bedreddîn’in (ö. 662/1264) Yemen’de Zaidi tarafından onaylanan kitaplardan biri olan Şifâü’l-üvâm adlı eseri üzerine yazdığı Veblü’l-gamâm alâ Şifâʾi’l-uvâm esas alınmıştır. Çalışmanın amacı Şevkânî’nin şerhçiliği ve onun kendisinden önce telif edilmiş olan hadis şerhlerine ve şârihlere yönelttiği tenkit ve değerlendir ...Daha fazlası

2012-2017 Yıllarında Türkiye’de Yapılan Hadis Tezleri Bibliyografyası ve Değerlendirilmesi

RECEP EMİN GÜL

Herhangi bir konuda araştırma ve inceleme yapmadan önce oalanda yapılmış diğer çalışmaları bilmenin faydası büyüktür. Buhem konu seçiminde hem de seçilen konunun mümkün olduğu kadar eksiksiz incelenebilmesinde önemli bir yere sahiptir. Tespit edilecek bilimsel çalışmaların başında ise akademik olmaları hasebiyle tezler gelmektedir. Bu tespit işi her alan için olduğu gibi hadis alanı için de söz konusudur. Hadis sahasında 2012 yılından sonra yapılan tezlerin bir arada verildiği ve değerlendirildiği bir çalışmanın eksikliği bu makalenin ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Bu araştırma hadis alanın ...Daha fazlası

Osmanlı Döneminde XVI ve XVII. Yüzyıllarda Kurulan Dârülhadislerin Müfredatı, İlmî Seviyeleri ve Kadızâdeliler Hareketinin Dârülhadislerin Çoğalmasındaki Rolü

İBRAHİM KUTLUAY

Osmanlı dönemi medreselerini ve bilhassa dârülhadisleri tarih, kültür ve sanat tarihi açısından ele alan çalışmalar mevcutsa da sırf hadis ilmi ve seviyeleri açısından değerlendiren nitelikli ve kapsamlı çalışmalar pek azdır. Dolayısıyla Osmanlı medreselerindeki hadis öğretimi, müfredat ve ilmî seviye hakkındaki bilgilerimiz oldukça sınırlıdır. Bu çalışmanın konusu, kuruluş amaçlarını merkeze alarak XVI ve XVII. yüzyılda açılan dârülhadislerin müfredatını, hadis öğretimini, diğer medreseler arasındaki konumlarını ve ilmî seviyelerini değerlendirmektir. Çalışmamızın temel amacı, konumuzun ...Daha fazlası